Werklozen en hypotheek
Als je werkloos wordt is het al heel vervelend, maar als je werkloos wordt terwijl je een hypotheek hebt of wilt afsluiten, kan de situatie nog problematischer worden. Wat zijn de gevolgen van werkloosheid en is het nog mogelijk om de hypotheek voort te zetten of een nieuwe hypotheek af te sluiten?
Hypotheek nemen
Als u een huis wilt kopen, heeft u mogelijk een hypotheek nodig om de verkoop af te ronden. Het is mogelijk om de aankoopprijs van de woning te betalen met een hypothecaire lening. In ruil daarvoor ontstaan verplichtingen bij de bank in de vorm van aflossing van de hypothecaire lening. Om aan de maandelijkse verplichtingen te kunnen voldoen (aflossing van de lening en rentebetalingen) is een stabiel inkomen vereist. De bank wil immers enige zekerheid hebben dat de maandelijkse verplichtingen kunnen worden voldaan. Als zij onvoldoende vertrouwen heeft (doordat het inkomen te laag is of het inkomen niet stabiel is), zal de bank de gevraagde hypotheek niet verstrekken.
Welke inkomsten ontvangt de bank?
De bank rekent met inkomsten die periodiek (bij voorkeur maandelijks) en met veel vertrouwen binnenkomen. Bekende inkomensbestanddelen zijn inkomen uit werk, inkomen uit eigen onderneming of inkomen uit pensioen. Maar ook inkomsten zoals nevenwerkzaamheden (freelance werkzaamheden), huurinkomsten (bij verhuur van onroerend goed) en alimentatie-inkomsten kunnen worden meegerekend. Per type inkomen beoordeelt de bank of dit inkomen een goede vorm van zekerheid biedt.
Ben je werkloos en heb je nog een hypotheek?
Wanneer u werkloos wordt (door ontslagen of faillissement van uw werkgever), valt u onder de werkloosheidswet. Op grond van de regeling 2016 heeft u recht op maximaal 38 maanden uitkering. Deze toeslag wordt vanaf 1 januari 2016 elk kwartaal met een maand verlaagd. Na 1 april 2019 heeft u nog maar recht op 24 maanden WW. Na deze periode stopt de WW-uitkering. Dit is een uiterst onzekere periode voor de bank, aangezien niet bekend is hoe de situatie na deze periode zal zijn. Als u al een hypotheek heeft, beëindigt de bank de hypotheek niet direct. De inkomsten worden immers voor minimaal 24 maanden gegenereerd. Hierbij kunnen de bank en de klant samen zien wat er gaat gebeuren en wat de voortgang is op het gebied van het genereren van nieuwe inkomsten. Daarnaast bieden banken verschillende mogelijkheden om de tarieven tijdelijk te verlagen. Zo kan de aflossing worden verlaagd, waardoor de korting wordt opgeteld bij de hypotheek. Wanneer het inkomen weer voldoende is om alle maandelijkse verplichtingen te betalen, wordt de aflossing weer verhoogd.
Er zijn mogelijkheden voor klanten die al een hypotheek hebben, maar wat als je in deze periode een nieuwe woning wilt kopen? Bij het aanvragen van een hypotheek in deze situatie zal de bank zeer terughoudend zijn. De hypotheek wordt immers voor een lange tijd afgesloten (vaak 30 jaar), terwijl het inkomen maar maximaal 24 maanden meegaat.
Na het ontvangen van een WW-uitkering kan de cliënt nog wel een bijstandsuitkering krijgen (Wet Participatie). Het is echter bijna nooit mogelijk om een hypotheek te krijgen. Sterker nog, als cliënten in de bijstand zitten en al een hypotheek hebben, kan de gemeente hen verplichten eventuele overtollige woningen op te eten. Het is verplicht om een extra hypotheek voor het huis te nemen, en met dit geld kan de klant een tijdje leven. Uiteindelijk zal deze constructie leiden tot een gedwongen verkoop van de woning omdat de kosten niet meer betaald kunnen worden.
Bent u werkloos na het tekenen van een hypotheekofferte?
Er zijn nog extremere gevallen. Wanneer je een woning hebt gekocht en er een hypotheek voor hebt afgesloten, kan het zijn dat je tussen het moment dat je de hypotheekofferte ondertekent en het moment dat je het huis verlaat (de sleutels ophalen), onaangenaam nieuws krijgt van je werkgever. Als je in deze periode wordt ontslagen, is dat erg vervelend. Je stabiele inkomen gaat verloren, ook al heb je net een financiële toezegging aan de bank gedaan. Bovendien zijn de voorwaarden van het contract geëindigd en hebt u zich verplicht tot de aankoop. Bij contractbreuk wordt vaak een boete van 10% van de koopsom van de woning opgelegd. U heeft in principe recht op een woning. U hebt immers een hypotheekakte bij de bank getekend en de rating van de bank is een momentopname. Er zijn veel verschillende verhalen over hoe met deze situatie om te gaan. Vertel het niet aan de bank en ga gewoon het huis in of, omgekeerd, vertel het de bank met het risico dat het aanbod wordt ingetrokken.
Het advies is om altijd contact op te nemen met de bank. Ook heeft de bank er geen baat bij dat de aankoop van de woning niet doorgaat. Allereerst lopen ze dus rente-inkomsten mis en moeten ze ook nog een bankgarantie betalen (ten bedrage van 10% van de aankoopwaarde) aan de woningverkoper. In het algemeen zal de bank de aankoop toestaan en periodiek met de klant overleggen of de woonlasten betaald kunnen worden en of de klant al een nieuwe baan heeft. Als de klant nog wat vermogen in reserve heeft, kan terugvallen op ouders of familie, of kan aantonen dat de betaling voldoende is om aan de hypotheekverplichtingen te voldoen, zal de bank niet direct actie ondernemen. Zij ontvangen immers hun rente-inkomsten en betalen de hypotheek af, waardoor ook het risico van de bank afneemt.
Werkeloosheidsverzekering?
Banken en verzekeraars kunnen ook een werkloosheidsverzekering aanbieden. Als u werkloos wordt, vult de bank of verzekeraar (direct of pas na een bepaalde wachttijd) het WW-inkomen aan met een zodanig bedrag dat het aanvangsinkomen wordt bereikt. Verzeker zo uw inkomen uit werk, zodat u in ieder geval tijdelijk aan uw hypotheekverplichtingen kunt voldoen. De verzekering is tijdelijk, maar geeft u de mogelijkheid om een nieuwe bank te zoeken zonder uw inkomen te verliezen.
Conclusie
Als u een WW-uitkering heeft, is het meestal erg moeilijk om een nieuwe hypotheek te krijgen. Er zijn uitzonderingen (op basis van de werkgeschiedenis en opleiding van de klant kan de bank er zeker van zijn dat de klant binnen 2 jaar een nieuwe baan zal vinden), maar over het algemeen wordt het sluiten van een nieuwe financiële overeenkomst erg moeilijk. Het is echter net zo goed. Een werkloosheidsuitkering is een uitkering op korte termijn, en het is frustrerend als je met langdurige financiële verplichtingen zit zonder een stabiel inkomen. Bij voorkeur ga je eerst op zoek naar een nieuwe baan en als je die eenmaal hebt gevonden, kun je er altijd voor kiezen om op zoek te gaan naar een nieuwe woning.€