Welke banken zijn nodig?

Terwijl honderden miljarden belastinggeld de banksector binnenstroomt, worden lonen, pensioenen, gezondheidszorg en sociale uitkeringen in heel Europa verlaagd. Er zijn enkele beleidslessen getrokken uit de financiële crisis: de regulering van de financiële sector loopt jaren achter op wat de komende jaren nodig is.

Reset van banken in de financiële sector dringend nodig!

De structurele verbanden tussen de eurocrisis en steun aan banken worden echter niet serieus besproken. Banken gaan door op dezelfde weg als voor de crisis. Winstmaximalisatie ten koste van alles domineert nog steeds. En de gevolgen van dit beleid worden nog steeds gedragen door de samenleving.

De alomvattende en structurele banden van de zogenaamde “eurocrisis” met de financiële en bancaire sector (bijvoorbeeld banksteun in verband met sociale bezuinigingen, de rol van centrale banken in de eurocrisis, enz.) worden nog onvoldoende besproken.

Bankrichtlijnen laten weinig ruimte voor kredietverlening

En tegelijkertijd is er op lokaal en regionaal niveau een gebrek aan voldoende middelen voor een belangrijk deel van onze economische sector: het midden- en kleinbedrijf (MKB), evenals investeringen in sociaal-ecologische transformaties (voor bijvoorbeeld investeringen in duurzame energiesystemen) in het strikte korset van nationale en internationale bancaire regelgeving (trefwoord Bazel III) weinig mogelijkheden om toegang te krijgen tot financiële middelen.

Tegoeden helemaal opnieuw gemaakt

In alle metropolen van de wereld zijn binnensteden in de loop der jaren uitgegroeid tot enorme financiële centra. Blijkbaar was het een wedstrijd geworden welke bank het grootste, meest pompeuze, modernste en flitsende kantoor had. De beste en duurste architecten werden ingehuurd om nog indrukwekkender, nog verbazingwekkender te bouwen.

Ja, de banksector was zeer winstgevend! Ze creëerden krediet uit het niets en verdienden meer geld aan schulden en rente dan welke andere industrie dan ook. Maar dat was niet genoeg, meer en sneller was het motto, en een onbegrijpelijke razernij van gokactiviteiten begon op de internationale financiële markten.

De ommekeer begon met de val van Lehman Brothers

En plotseling, in 2008, stortte het kaartenhuis in. In plaats van miljarden grote winsten moesten miljarden verliezen worden geboekt. Lehman Brothers was de eerste bank die viel, als een domino-effect dat een hele industrie in de afgrond stortte.

Het werd bekend met welke gedurfde en vreemde financiële producten banken en verzekeraars hun kapitaal verspillen. De inzet was astronomisch hoog en crimineel. Overheden moesten massaal ingrijpen en de banken redden met belastinggeld of nieuwe schulden.

Wegen naar een sociaal gecontroleerd financieel en banksysteem

Gelukkig realiseren we ons steeds meer dat we moeten evolueren naar een sociaal gecontroleerd financieel en bancair systeem, waarbij we een aantal belangrijke vragen moeten heroverwegen:

Banken moeten het publiek dienen, niet andersom

De financiële en bancaire sector moet worden hervormd zodat ze opnieuw de samenleving/mensen (inclusief kleine en middelgrote ondernemingen) dienen en financiële middelen verschaffen voor de sociaal-ecologische transformatie van onze samenleving. Het gaat dus om de vraag hoe banken en het financiële systeem eruit moeten zien, zodat zij op hun beurt de samenleving dienen en niet andersom.

Lees verder