Voorwaardelijke en onvoorwaardelijke bankgarantie

Een schuldeiser die zeker wil zijn van betaling, stelt vaak een bankgarantie op. De debiteur voert vervolgens deze bankgarantie uit en de bank verbindt zich ertoe desgevraagd aan de crediteur te betalen. In een dergelijk geval kan het ontbreken van een fundamentele rechtsverhouding betaling niet in de weg staan. Bij een voorwaardelijke bankgarantie moet eerst aan een voorwaarde zijn voldaan voordat de bank tot betaling overgaat, zoals het overhandigen van documenten. Een bankgarantie moet niet worden verward met een borgtochtovereenkomst.

Bankgaranties: voorwaardelijk en onvoorwaardelijk

Wat is een bankgarantie?
Voorwaardelijke bankgarantie
Onvoorwaardelijke bankgarantie
Bankgarantie tegen borgstelling

Wat is een bankgarantie?

EEN
bankgarantie
is een overeenkomst waarbij de bank garandeert dat zij, indien nodig, een bedrag voor eigen rekening aan de begunstigde zal betalen. Bankgaranties worden veel gebruikt in de (internationale) handel en bieden in dit geval zekerheid aan de verkoper wanneer er een vertraging is tussen de levering van de goederen en de betaling. De bankgarantie is niet wettelijk vastgelegd.

Meestal voldoet de koper gewoon binnen een redelijke termijn aan zijn betalingsverplichtingen. Dit mag echter onder bepaalde omstandigheden niet gebeuren, zoals in geval van een conflict of faillissement van de koper. In dit geval kan de verkoper rekenen op een bankgarantie om betaling via de bank te ontvangen in plaats van via een niet-meewerkende of failliete klant. Daarna moet de bank de terugbetaling van het bedrag regelen met de cliënt (of in geval van faillissement, via de agent) die de bankgarantie heeft gesteld.

Uiteraard geeft de bank niet alleen bankgaranties af. Daartegenover staan de kosten voor de partij die de bankgarantie stelt: de partij voor wie de bank garant staat. Om zelf zekerheden te verkrijgen, zal de bank ook een deel van het vermogen van haar cliënt bevriezen of bijvoorbeeld de rechten op een pandrecht of hypotheek voorbehouden. Een bankgarantie kan voorwaardelijk of onvoorwaardelijk zijn. Een bankgarantie kan ook worden afgegeven door een verzekeraar.

Voorwaardelijke bankgarantie

Bankgaranties met voorwaarden
worden veel gebruikt in de internationale handel. Dit verwijst vaak naar de zogenaamde kredietbrief of
Kredietbrief (L/C)
. De schuldeiser is dan verzekerd dat hij betaling van de debiteur ontvangt zolang hij de juiste documenten (conditie) met betrekking tot de te verzenden lading aan de bank overlegt. In dit geval is de functie alleen om ervoor te zorgen dat de transactie volgens plan verloopt. Zonder de juiste documenten kan de verkoper geen betaling ontvangen onder de kredietbrief. Daarbij controleert de bank alleen of de documenten correct zijn ingevuld, niet of ze ook aansluiten bij de onderliggende rechtsverhouding (koopovereenkomst). Het is dus in de eerste plaats een zekerheid voor de schuldeiser, niet voor de debiteur: hij loopt nog steeds het risico een contract te krijgen dat niet aan het contract voldoet, maar de betaling is al via de bank gedaan.

Onvoorwaardelijke bankgarantie

Voorbeelden
onvoorwaardelijke of abstracte bankgaranties
zijn huurgarantie, notaris/aankoopgarantie, kredietgarantie, contractgarantie en betalingsgarantie. Dit wordt ook wel de (onherroepelijke) retourgarantie genoemd. De bank moet de schuldeiser dan op basis van de door haar verstrekte bankgarantie betalen wanneer de schuldeiser daarom vraagt (recall-betaling). In dat geval hoeft niet meer te worden voldaan aan de voorwaarden die de betaling rechtvaardigen. Ook als de debiteur zich door een gebrek in de onderliggende rechtsverhouding niet tot betaling verplicht acht, kan dit een aanspraak op betaling onder de garantie niet voorkomen. De bank moet de schuldeiser betalen omdat de abstracte bankgarantie een zelfstandig karakter heeft. De bank kan echter de betaling weigeren als er een redelijk vermoeden van fraude of willekeur bestaat, in welk geval de bewijslast bij de bank ligt.

Een contractgarantie kan bijvoorbeeld overeenkomen dat de klant 90% van het verschuldigde bedrag betaalt wanneer de renovatie voltooid is. Als de klant niet betaalt, kan de opdrachtnemer de bank om betaling vragen. Aangezien de rechtsverhouding tussen opdrachtnemer en bank los staat van de rechtsverhouding tussen opdrachtnemer en opdrachtgever, moet de bank de betaling voortzetten, ook als de opdrachtgever bijvoorbeeld de hoogte van de kosten betwist.

Bankgarantie tegen borgstelling

De termen bankgarantie en . worden verkeerd gebruikt
borgtocht
worden soms door elkaar gebruikt. Met een garantie staat een derde garant voor de nakoming van de verplichtingen van de hoofdschuldenaar jegens de schuldeiser. In de praktijk is het bijvoorbeeld vaak een vader die garant staat voor de nakoming van een van de betalingsverplichtingen van zijn kind met betrekking tot een woninghypotheek. Indien de hoofdschuldenaar zijn betalingsverplichtingen niet nakomt, zal de schuldeiser hem op de hoogte stellen van het verzuim en tevens de garant informeren. Als deze nog steeds niet wordt betaald, kan de schuldeiser, naast de hoofdschuldenaar, ook een beroep doen op de garant om de verplichtingen na te komen.

Het belangrijkste verschil met een bankgarantie is dat de garant niet hoeft in te gaan op de vraag naar zekerheid. Hij kan bezwaar maken door een beroep te doen op een van de rechtsmiddelen waarover de hoofdschuldenaar ook beschikt. Als de garant van mening is dat de hoofdschuldenaar verweer moet voeren, zoals het ontbinden van de overeenkomst met de schuldeiser, maar de hoofdschuldenaar niet, kan de garant een termijn voor hem stellen.

Als u als schuldeiser zekerheid van betaling wilt, is het verstandiger om een bankgarantie te stellen in plaats van een borgstelling te eisen.€