Sociaal leenstelsel in 2021

Het stelsel van sociale kredieten in het hoger onderwijs (geen mbo) zorgt voor meer schulden voor studenten, wat niet verwonderlijk is aangezien de beurs als gift in het hoger onderwijs sinds 2015 niet meer bestaat. Dit lijkt echter geen belemmering te zijn voor een studie in het hoger onderwijs, maar lijkt de overgang naar het mbo, waar de beurs nog als cadeau beschikbaar is, wel te belemmeren. Er zijn stemmen in het parlement om het leenstelsel weer op te heffen. Hoeveel studiebeurs ben je nog verschuldigd in 2021?

Sociaal leenstelsel voor hoger onderwijs

Sociaal leenstelsel

Het sociale leenstelsel is een belangrijke hervorming in het hoger onderwijs. Studenten met een hbo- of universitaire opleiding lenen geld om hun studie te betalen, alleen studenten van wie de ouders het minder goed hebben kunnen een aanvullende beurs aanvragen. Voor de meeste studenten betekent het wegvallen van de basisbeurs meer schulden. Studenten krijgen een studievoorschot als lening, maar de rente is laag (0%). De student lost de studieschuld in 35 jaar af volgens financiële mogelijkheden en zodra er een baan is. Het beroepsonderwijs is bij deze verlaging van de studiefinanciering buiten beschouwing gelaten. Daarom lijken de voorwaarden voor studies daar gunstiger.

Minder aftrekposten voor opleidingskosten

Studenten die studeren om hun vooruitzichten op de arbeidsmarkt te verbeteren, kunnen hun studie- en opleidingskosten alleen als aftrekpost in de aangifte inkomstenbelasting aangeven als ze niet in aanmerking komen voor studiefinanciering. Voor het hoger onderwijs betekent het leenstelsel meer schulden en minder heffingskortingen. De gemiddelde studieschuld in 2021 wordt geschat op 25.000 euro.

Gaan er minder studenten naar de universiteit of hogeschool?

Een onderzoek uit 2020 van onderzoeksinstituut ResearchNed constateert dat het leenstelsel redelijk effectief en efficiënt is, zonder aanwijzingen dat er minder studenten doorstromen van de middelbare school naar de universiteit en hogeschool. En dat is verrassend, want sommige politieke partijen waren bang dat alleen studenten met rijkere ouders zouden kunnen studeren. Daar is dus geen enkele aanwijzing voor. Natuurlijk wil niemand extra schulden aangaan, en studieschulden kunnen een belemmering zijn voor het krijgen van een hypotheek, maar er is geen vrije tijd op de graduate school. De overgang van het mbo naar het hoger onderwijs zou echter stoppen en deze trend was al vóór de stelselwijziging zichtbaar en is dus niet alleen toe te schrijven aan de stelselwijziging.

Hoogte studiebeurs in 2021

Met stelselwijzigingen in het hoger onderwijs is het onderscheid tussen uitwonende studenten en uitwonende studenten komen te vervallen. Het bedrag dat (aanvullend) geleend kan worden is niet meer afhankelijk van de situatie van de woning. MBO’s maken nog steeds onderscheid tussen thuis en uitwonend. De bedragen waar studenten wo en mbo vanaf de tweede helft van 2021 recht op hebben, zijn bepaald in de tabellen:

Bedragen voor hbo en wo per maand van januari t/m augustus 2021

soort studiebeurs weg van huis wonen of thuis wonen
Lening 507,39 euro
Aanvullende beurs 413,78 euro
Studielening 178,58 euro
In totaal 1099,75 euro

MBO bedragen per maand geldig van september t/m december 2021

soort studiebeurs weg van huis wonen of thuis wonen
Lening 507,39 euro
Aanvullende beurs 413,78 euro
Studielening 189,67 euro
In totaal 1101,84 euro

Hoe lang gaat het kredietsysteem mee?

Het is moeilijk in te schatten hoe lang het kredietsysteem zal werken. Het kabinet is tevreden met het nieuwe studiesysteem. Ter voorbereiding hierop worden in 2021 nieuwe verkiezingen gehouden, diverse andere partijen hebben aangegeven een ander studiestelsel te willen. Maar een ander studiesysteem (lees de basisbeurs nog eens) kost veel geld. Het is dan ook de vraag of deze partijen de hervorming van het hoger onderwijs ook daadwerkelijk afblazen en wie daarvoor de rekening moet betalen.

Lees verder