Pensioen: geld en crisis

Met ons pensioen gaat het niet goed bij de pensioenfondsen. Pensioengeld wordt ook risicovol belegd op de beurs en beurs, waardoor het niet altijd goed gaat met je pensioen. Ons geld, een pot van bijna 680 miljard euro. Is dat geld in het pensioenfonds veilig? Een aantal pensioenen wordt verlaagd als de dekkingsgraad te laag blijft. Elke jongere die nu spaart voor een kleiner pensioen, merkt dat al snel in zijn portemonnee.

Ons pensioen en crisis, gaat het goed?

Negentig procent van de Nederlanders spaart voor hun pensioen via een pensioenfonds, waar ze pensioenbijdragen aan afdragen. Er zijn in ons land zo’n 600 onafhankelijke pensioenfondsen, waaronder bekende grote als ABP en PGGM. Het belegd vermogen bedraagt circa 680 miljard euro. Meer dan 40 procent zit in vastrentende waarden, meer dan 10% in onroerend goed en de rest in aandelen en andere soorten beleggingen.

De Centrale Bank van Nederland heeft deze cijfers

De DNB geeft nog meer informatie in haar Statistisch Bulletin. Ongeveer 120 miljard euro heeft een hoger beleggingsrisico, of 1/6 daarvan. Het ziet er als volgt uit (cijfers juni 2007):

Opkomende markten: 30 miljard euro;
Leningen zonder kredietwaardigheid: 27 miljard euro;
Risicofondsen: 17 miljard euro;
Particulier vermogen: 16 miljard euro;
Junk bonds: EUR 15 miljard;
Grondstoffen: 15 miljard euro.

Er is ons nog niet verteld hoe groot dat risico is, maar termen als leningen zonder kredietbeoordeling of rommelobligaties passen niet goed bij mij. Zeker niet, als je 11% vastgoed erbij optelt, 75 miljard euro. Welke woning en waar. Daarnaast is het een overzicht van alle pensioenfondsen. Pensioenfondsen kunnen sterk verschillen.

Rente is van belang voor pensioenfondsen

Met een aandeel van 42% in vastrentende waarden zal een verdere stijging van de rentetarieven de schatkist verder vullen. Maar tegelijkertijd zijn rentetarieven en aandelenmarkten als communicatievaartuigen. Naarmate de rente stijgt, daalt de aandelenmarkt vaak en neemt het risico toe. Dus of het per saldo ook echt voordelig zal zijn, valt nog te bezien. Bovendien gaat een stijgende rente vaak gepaard met een stijgende inflatie. Hierdoor zal de druk op pensioenfondsen toenemen om de pensioenindexering voort te zetten, wat weer zal leiden tot aanzienlijk hogere kosten.

Gegevensanalyse

Als we de gegevens van DNB onder de loep nemen, worden er onvoldoende conclusies getrokken. Doorslaggevend zal daarom zijn in hoeverre pensioenfondsen verliezen hebben geleden op risicovolle beleggingen. Hieronder vallen ook subprime-leningen. Bovendien, hoeveel zat er verborgen in de zogenaamde harde banken, waarvan er nu een aantal in ernstige problemen verkeren. Allemaal vragen die zeker beantwoord moeten worden. En hoe doen we het anno 2017?

ABP oktober 2017

Het leraren- en ambtenarenpensioenfonds ABP verdient te weinig rendement om aan de eisen van DNB te voldoen. Op 31 oktober 2015 was de beleidsdekkingsgraad 99,3%, terwijl het pensioenreglement voorschrijft dat deze beleidsdekkingsgraad 128% moet zijn en niet langer dan vijf jaar op rij lager dan 104,2%. Als dit het geval is, moet het pensioen worden verlaagd of de premies worden verhoogd, of beide. De actuele dekkingsgraad per 28 februari 2017 was 98,8%. Nu was 2016 een goed investeringsjaar, maar door de lage rente blijft de dekkingsgraad laag.

Overlay

De dekkingsgraad geeft aan hoeveel vermogen in verhouding staat tot verplichtingen. Dit zijn huidige, maar ook toekomstige pensioenen, rekening houdend met de levenskansen van mensen en dergelijke. Zo ingewikkeld.

Pensioen en recht op pensioen in 2018

Door de forse prijsdaling worden meerdere pensioenfondsen verplicht om:

Pensioenen zijn niet indexeerbaar: stijgen niet mee met inflatie of salarisontwikkelingen. Dit leidt tot een daling van de koopkracht en pensioensparen. Wie in de beginjaren minder accumuleert, zal dat in latere jaren merken.
Een premieverhoging die nadelig is voor zowel werknemers als werkgevers. Dus weer koopkrachtverlies.
Of nog kleinere pensioenen.

Uiteraard is een combinatie van 1) en 2) ook mogelijk. En optie 3 wordt alleen in een grote noodsituatie gekozen. Het zal ook duidelijk zijn dat het verhogen van de premie alleen prettig is als er aardig wat mensen bijdragen aan het pensioenfonds. Bij sommige fondsen zijn de meeste met pensioen, dus verhoogde premies dragen niet zoveel bij, tenzij ze aanzienlijk worden verhoogd.

Slot

Ons spaargeld op de bank is gegarandeerd tot maximaal 100.000 euro. Ter vergelijking: het recht op pensioen is verboden. Wie niet voor zijn spaarpot zorgt, komt bijna zonder te zitten. Dus iedereen in die positie zou er goed aan doen om, indien mogelijk, geld opzij te zetten voor de toekomst. Denk aan lijfrenteverzekeringen, spaarverzekeringen of een goede spaar- en depositorekening.

Lees verder

€