Oligopolie marktvorm in economie
Je hoort het woord “oligopolie” niet vaak in het dagelijks leven. Het heeft echter een grote impact op je dagelijkse leven. Als u bijvoorbeeld schoenen wilt kopen, kunt u kiezen voor Nike of Adidas schoenen. Je hebt te maken met een oligopolie. Ook als je naar de supermarkt gaat, heb je te maken met een oligopolie. Maar wat is een oligopolie? En hoe beïnvloedt oligopolie de consument?
oligopolie
Naast de oligopolie marktvorm zijn er nog andere marktvormen. Andere marktvormen zijn monopolistische concurrentie, monopolie en perfecte concurrentie. Deze marktvormen bepalen hoe hoog de prijs voor de consument is.
Oligopolie marktvorm
De oligopolie marktvorm is te herkennen omdat er een beperkt aantal marktaanbieders is in een oligopolie. Deze marktpartijen hebben vaak een zeer groot marktaandeel van rond de 90%. Degene met het grootste marktaandeel wordt de marktleider genoemd. Bovendien zijn er weinig concurrenten op deze markt. Maar hoewel er weinig concurrenten zijn, kijken serviceproviders veel naar elkaar, omdat het gedrag van de ene serviceprovider grote invloed heeft op een andere serviceprovider.
Heterogene goederen en homogene goederen
In de vorm van een oligopoliemarkt handelen bedrijven in heterogene en homogene goederen. Heterogene goederen zijn goederen die in de ogen van de consument anders zijn. Aangezien het product voor de consument anders is, let de consument alleen op waar het product vandaan komt. Producten in een oligopolie kunnen ook homogeen zijn. Homogene producten zijn producten die in de ogen van de koper identiek zijn. Hierdoor let de consument alleen op de prijs.
Soort competitie
Wat betreft het soort concurrentie is het van belang of het bedrijf homogene of heterogene goederen verkoopt. Wanneer een bedrijf homogene goederen verkoopt, kiest het een concurrentiestrategie: prijs of hoeveelheid. Bij prijsconcurrentie concurreren bedrijven met elkaar door prijzen te verlagen of kartels te vormen. Bedrijven willen zo veel mogelijk marktaandeel.
Als er geen kartel is, wordt een prijsverlaging in gang gezet. Bedrijven doen dit omdat het de enige manier is om klanten te behouden.
Daarnaast kan het bedrijf ook kiezen voor kwantiteitsconcurrentie. Kwantitatieve concurrentie probeert grote hoeveelheden te verkopen en ermee te concurreren.
Als het product heterogeen is, kiest het bedrijf voor productdifferentiatie. Productdifferentiatie geeft het product zijn eigen kenmerken om het marktaandeel verder te vergroten. Met productdifferentiatie wil de dienstverlener meestal ook de winst vergroten. Zo kunnen kledingwinkels kortingen aanbieden of gratis koffie en gebak geven aan iedereen die de winkel bezoekt. Met deze acties trek je klanten aan. Die klanten kopen dan bij dat bedrijf, omdat ze daar de voorkeur aan geven. Dit verhoogt de winst.
Wat zijn voorbeelden van oligopoliebedrijven?
Een voorbeeld van een oligopolie is het merk “Nike”. Nike heeft in 2017 een groot marktaandeel (ongeveer 30%) en het bedrijf volgt andere concurrenten in het oligopolie op de voet, zoals rivaliserend merk Adidas. Wanneer Adidas bijvoorbeeld de prijs van zijn schoenen verhoogt, zal Nike hetzelfde doen omdat het meer winst zal genereren. Dit is uiteindelijk winstgevender voor Nike en daarom heeft Nike de beslissing genomen om de prijsstijging van Adidas te volgen. Nike doet dit omdat Nike dezelfde hoeveelheid producten verkoopt, alleen tegen een hogere winst. De prijzen van Adidas zijn ook gestegen, waardoor het voor klanten moeilijk is om over te stappen naar een goedkoper merk in hetzelfde oligopolie.
Prijzen
De prijsstelling in een oligopolie is een belangrijk punt. Dienstverleners in een oligopoliemarkt hebben hun eigen prijsverkoopfunctie. De prijs is hier niet alleen afhankelijk van de verkoop, maar ook van de prijzen van concurrenten. In een oligopolie kan de prijs dalen en stijgen, en aangezien bedrijven veel aandacht besteden aan hun concurrenten, zullen ze de beslissing van de concurrent meestal steunen omdat dit ook hun bedrijf beïnvloedt. Wanneer de prijzen van een concurrent dalen, zal de serviceprovider reageren en mogelijk ook de prijzen doen dalen. Het bedrijf doet dit omdat klanten anders naar de consument gaan omdat het daar goedkoper is. Het bedrijf wil klanten naar het bedrijf lokken en daarom zal het bedrijf samen met de concurrent de prijzen verlagen. Het bedrijf doet dit om meer klanten aan te trekken zodat die klanten iets van uw bedrijf kopen. Het bedrijf zou ook de prijzen kunnen verhogen. Hiermee probeert het bedrijf een kartel aan te gaan met een ander bedrijf. Samen besluiten ze de prijzen te verhogen en er meer winst uit te halen.
Kartel
Het kan voorkomen dat twee leveranciers van een oligopolie een kartel aangaan. Een kartel is een overeenkomst tussen twee of meer bedrijven in een oligopolie om uiteindelijk de verkoop te verhogen. Wanneer beide dienstverleners besluiten de prijs van een bepaald product te verhogen, hebben ze uiteindelijk een hogere winst. Het vormen van een kartel is echter illegaal. Daarom zijn er instanties die onderzoeken of bepaalde bedrijven een kartel hebben. Een voorbeeld van zo’n autoriteit is de Autoriteit Consument en Markt (AMC). Het AMC controleert of bedrijven kartels hebben gevormd. Zodra ze het kartel hebben ontdekt, krijgt de overtreder een boete tot 10% van de omzet. Ze doen dit omdat kartelvorming marktfalen veroorzaakt.
Hoe reageert een koper op een oligopolistische markt?
In de vorm van marktoligopolie stellen bedrijven prijzen vast. Het wordt ook beïnvloed door concurrentie. In een concurrerende omgeving zullen bedrijven de prijzen verlagen of verhogen om meer klanten te krijgen. Wanneer een bedrijf er bijvoorbeeld voor kiest om de prijzen te verlagen, zullen andere bedrijven dit voorbeeld volgen. Andere bedrijven volgen omdat ze anders klanten verliezen omdat het bij een concurrent goedkoper is. Uiteindelijk is het voordeliger voor de klant omdat de prijzen dalen en je dus minder hoeft te betalen voor de dienst of het product. De reactie van kopers kan zijn dat ze meer consumeren vanwege de lage prijzen. Het is ook gunstig voor bedrijven omdat ze meer producten of diensten tegen een lagere prijs kunnen verkopen, wat kan leiden tot meer verkopen.
Negatieve aspecten van oligopolieprijzen
In het geval van de eiser kan oligopolie ook nadelig zijn. Bedrijven in een oligopolie kunnen onderling een kartel aangaan. Zoals aangegeven kunnen ondernemingen in een oligopolie samen een kartel aangaan. Als het doel van dit kartel is om met zo min mogelijk omzet de omzet te maximaliseren, besluiten de bedrijven de prijzen te verhogen. Dit is nadelig voor de consument omdat zij meer moeten betalen voor het product of de dienst. Deze prijsverandering kan ertoe leiden dat consumenten minder kopen, maar leidt niet tot omzetverlies. Dit komt doordat de prijs is gestegen en ze dus meer brutowinst per product maken. Hoewel een kartel illegaal is, wordt het lang niet altijd ontdekt door een autoriteit die op zoek is naar kartels. Omdat ze niet achter bedrijven aan gaan die met het kartel werken, gaan de prijzen alleen maar omhoog, wat slecht is voor de consument.
Conclusie
Oligopolie is een marktvorm in de economie. Er zijn weinig leveranciers en concurrentie op deze markt. De prijs van oligopoliebedrijven hangt af van het bedrijf zelf en de concurrent. Dit kan gunstig en schadelijk zijn voor de consument. Wanneer bedrijven een kartel aangaan, schaadt dat de consumenten. Maar als de prijzen dalen, is dat goed voor de consument. Kortom, oligopolie is een marktvorm met een grote dynamiek.€