Nominale en effectieve rente
Omdat banken winst moeten maken, lenen ze hun geld niet voor niets uit. Daarom wordt er periodiek rente in rekening gebracht. De hoogte van deze rente is afhankelijk van de kredietwaardigheid van de kredietnemer en de hoogte van de lening.
Effectieve rente
Maandelijkse rente geeft geen goed beeld van de totale kosten die per maand of jaar aan de consument in rekening worden gebracht als gevolg van de lening en kan gemakkelijk tot verwarring leiden. De
jaarlijkse effectieve rentevoet
is een cijfer dat de totale kosten van de lening veel beter uitdrukt dan bijvoorbeeld de maandelijkse achterstand. De jaarlijkse effectieve rentevoet omvat alle leningskosten. Als de effectieve jaarrente hoog is ten opzichte van de maandrente, duidt dit op een relatief grote en hoge meerkost.
Variabel tarief versus vast tarief
Leningen kunnen worden afgesloten a
variabele rente
of tegen een
vaste rente
. Beide opties hebben voor- en nadelen: hoe langer de rentevaste periode, hoe hoger de effectieve rente. Aan de andere kant, als de rente variabel is, kan de debiteur worden blootgesteld aan extreme schommelingen in de rentetarieven, wat niet wordt aanbevolen, vooral bij langlopende leningen. Het renterisico kan nog steeds worden beperkt door een renteplafond (bovengrens) af te spreken met de debiteur, maar dit brengt natuurlijk een meerprijs met zich mee.
Er is vaak een grote variatie in de hypotheekrente die banken in rekening brengen. Een zorgvuldige vergelijking kan u duizenden euro’s besparen. U kiest een rentevaste periode op basis van verwachte rentestanden. Maar welke factoren bepalen nu de hypotheekrente?
nominale rente
De rentetarieven die kredietverstrekkers adverteren zijn meestal:
nominale rente
. Het is ook de rente die op uw hypotheekakte staat. Maar wanneer houdt deze rente op? Is de betaling maandelijks, driemaandelijks of jaarlijks? En is het prepaid of postpaid? Daarnaast brengt het afsluiten van een hypotheek extra kosten met zich mee, zoals afsluitkosten en verzekeringen.
Effectieve rente
Houd je rekening met alle bijkomende kosten en ook met het tijdstip van betaling, dan hebben we het over de daadwerkelijke rente. Volgens een EU-richtlijn moeten kredietverstrekkers vanaf 1998 ook het effectieve rentepercentage vermelden voor alle leningen tot 50.000 euro. Consumentenorganisaties menen dat kredietaanbiedingen daardoor beter vergelijkbaar zijn. Deze verplichting geldt helaas niet voor hypotheken.
Daarom geven leningadvertenties tegenwoordig, naast de nominale rente, ook de effectieve rente aan (vaak in kleine lettertjes). Wil je dus een persoonlijke lening of doorlopend krediet op een betrouwbare manier vergelijken, dan moet je rekening houden met de daadwerkelijke rente. Dit is de enige manier om erachter te komen wie de laagste rente rekent.
Berekenen van de effectieve rente voor hypotheken
En hoe doe je dat met hypotheken, waarbij je immers niet de daadwerkelijke rente hoeft aan te geven? Nou, dan zul je het zelf moeten doen. De geschatte berekening is als volgt:
- Deel de nominale rente door het aantal keren dat de rente per jaar wordt betaald;
- Voeg er 1 aan toe;
- Verhoog het resultaat tot de n-de macht, waarbij “n” het aantal betalingsperioden is;
- Trek weer 1 af van de uitkomst en je hebt de effectieve rente.
Kleine correcties kunnen nodig zijn als de rente voor of na verschuldigd is. Ook de vraag of er 360 rentedagen of 365 in een jaar zitten speelt mee, zaken die terug te vinden zijn in de leenovereenkomst. Hoe dan ook, laat rente altijd voor je werken.
Prime rente
Het monetaire beleid zou tot op zekere hoogte moeten leiden. Omwille van dit,
Europese centrale bank
periodiek worden zogenaamde streeftarieven vastgesteld. Banken en kredietinstellingen hebben de mogelijkheid om onderpand of effecten bij hun centrale bank om te wisselen voor geld tegen deze rentetarieven. Op deze manier hebben de streeftarieven van de ECB ook gevolgen voor de leningen die gewone klanten bij hun bank afsluiten.
Sparen en beleggen
Hoewel in dit artikel de rente- en kostenaspecten van leningen centraal staan, geldt het onderscheid tussen nominale en effectieve rente uiteraard evenzeer voor spaar- als beleggingsrendementen.€