Lage ECB-rentetarieven: goedkoop geld moet ons redden

In tijden van crisis zijn lage rentetarieven voor de Europese Centrale Bank (ECB) een beproefd instrument geweest om burgers en bedrijven aan te moedigen meer geld in een stagnerende economie te pompen.

Historisch lage ECB-rente

In de strijd tegen de schuldencrisis en het economisch falen besloot de ECB in juli 2012 de historische rente te verlagen. Het verlaagde zijn belangrijkste rentetarief tot 0,75%, voor het eerst onder de magische grens van 1%. Hierdoor wordt geld goedkoper in Europa.

Daarnaast maakte de bank bekend dat de rentetarieven die banken van de ECB ontvangen wanneer zij overtollige contanten aan haar ter beschikking stellen, voor het eerst zullen dalen naar 0,0% (van 0,25% tot dan).

Goedkoop geld kan averechts werken

Maar het gebruik van lage rente als middel om de crisis te bestrijden heeft ook een minder positieve kant. Het kan ook worden uitgelegd als de ‘weg van de minste weerstand’, een maatregel die wangedrag beloont. In plaats van hun verliezen op te vangen, moedigen lage rentetarieven banken aan om nog meer krediet te verstrekken. En de keerzijde van de medaille is dat pensioenfondsen en particuliere spaarders ernstig te lijden hebben onder de historisch lage rente.

Natuurlijk is het hoofd van de ECB, Draghi, zich hiervan bewust en heeft hij geen illusies dat zijn renteverlagingen Europa zullen helpen om uit de financiële crisis te komen. Europese regeringen moeten dit zelf doen door middel van verregaande economische en politieke hervormingen.

Beste, het doel van het verhogen van de rente is om banken meer verlegen te maken. Ze parkeren hun miljarden immers liever veilig bij de ECB dan ze uit te lenen. Ze krijgen er geen rente meer over.

Wie profiteert van een lage rente?

Maar wat betekent deze verlaging van de rente? Wie profiteert? En wat kunnen spaarders doen? Hieronder vindt u het antwoord op de belangrijkste vragen.

Wat betekent de renteverlaging van de ECB?

Hoewel de ECB verschillende rentetarieven heeft, is de basis-herfinancieringsrente meestal de basis-herfinancieringsrente. Dit zijn de rentetarieven waartegen banken doorgaans geld kunnen lenen bij de ECB.

Vanaf 5 juli 2012 hoeven instellingen nog maar 0,75 procent te betalen, in plaats van tot dan 1,0 procent. Zo kunnen banken goedkoper geld lenen bij de centrale bank.

Wat zijn de gevolgen van een dergelijke renteverlaging?

Banken hebben drie opties:

zij kunnen de lage rente doorberekenen aan hun klanten en de kredietvoorwaarden verbeteren;
of ze lenen geld tegen dezelfde tarieven als voorheen en storten het verschil. Zo verhogen ze hun winstmarge;
bij twijfel kiezen ze de middenweg.

Lagere rentetarieven kunnen de economie stimuleren omdat het kan leiden tot meer uitgaven aan zaken als gebouwen, machines, auto’s en uitgaan naar restaurants. Als gevolg van de huidige eurocrisis is dit echter verre van duidelijk.

Wat maakt deze renteverlaging anders?

Tijdens een crisis volgt het monetaire beleid niet dezelfde patronen als in normale tijden. Onzekerheid en onduidelijke vooruitzichten belemmeren veel investeringen, vooral in crisislanden als Griekenland, Spanje of Italië.

Veel economen rekenen dus nog niet met een impuls aan de reële economie, maar wellicht hebben banken en hun kapitaalratio’s wel een stabiliserend effect. Door de hogere rente zullen de banken meer winst maken en daarmee hun eigen vermogen versterken. En hoe meer eigen vermogen ze hebben, hoe meer verliezen ze kunnen nemen.

Wat zijn de risico’s van een lage rente?

Hoe goedkoper de leningen, hoe eerder bedrijven of woningzoekenden toeslaan. Degenen die slechts drie procent van een hypotheek betalen, kunnen zich een hogere aankoopprijs veroorloven dan degenen met zes of zeven procent rente. In de huidige ineenstorting van de huizenmarkt klinkt dit erg vals, maar torenhoge vastgoedprijzen kunnen het gevolg zijn van aanhoudend lage rentetarieven.

Als bedrijven geld kunnen lenen tegen een lage rente, verhoogt dat ook het onnodige investeringsrisico. Bedrijven investeren vervolgens middelen in projecten die ze nooit tegen een hogere rente zouden hebben afgehandeld omdat het risico te hoog is of het verwachte rendement te laag zou zijn.

Hoe reageren consumenten op een lagere rente?

Een lage rente kan voordelig zijn voor woningzoekenden. De keerzijde van de medaille: als je geld wilt beleggen, moet je je voorbereiden op (nog) lagere rendementen. Deposanten moeten ervoor zorgen dat er ten minste een ’twee’ voor de komma staat om op zijn minst de inflatie te compenseren. En als de reële rente, dus het rendement na inflatie en belastingen, negatief is, dan worden pensioenen ook minder waard.

Er is echter geen reden om zijn beleggingen volledig terug te draaien: als u geen koersrisico wilt nemen, moet u niet in aandelen beleggen.€