Kredietrisico wordt vaak onderschat
Krediet is belangrijk. Het biedt ons, naast het sparen, de mogelijkheid om te consumeren, ongeacht ons huidige inkomen. Aan krediet zijn echter ook risico’s verbonden voor zowel de bank als de consument.
Financiële risico’s in slechte economische tijden
In economisch turbulente tijden gedragen mensen zich opvallend onzeker. Ze verliezen vaak het vertrouwen in economische en financiële systemen omdat er ineens te veel vragen open blijven:
- hoe zit het met mijn persoonlijke financiële toekomst?
- misschien gebeurt er niets met hetzelfde huis, omdat niemand mij kan garanderen of de leningrente over een paar jaar nog kan worden betaald?
En al deze problemen komen op een moment dat de eigen financiële verantwoordelijkheid toeneemt, of het nu gaat om pensioenvoorziening of kinderopvang. En als je ook financiering nodig hebt, wordt het nog ingewikkelder. Want het is niet zo eenvoudig om te beantwoorden welke lening voor jou het meest geschikt is, ook al doen veel lening aanbieders op internet je het tegendeel geloven.
Ontdek uw persoonlijke risicovoorkeuren
Credits zijn belangrijk. Naast sparen bieden ze de mogelijkheid om te consumeren ongeacht je huidige inkomen:
- vaak is krediet nodig om een bedrijf op te richten;
- soms hebben mensen een lening nodig om een tijdelijke geldcrisis te boven te komen.
Aan leningen zijn echter ook risico’s verbonden voor zowel de bank als de klant. Het is daarom van belang dat alle betrokken partijen deze risico’s correct in kaart brengen:
- vaste of variabele rente?
- Welke garanties zijn er?
- wat kan iemand zich financieel veroorloven?
Hoe kredietrisico inschatten?
Bij de beoordeling van de risicovoorkeuren van klanten heeft de bank als geheel de belangrijkste stem. Het is immers de bank die het geld verstrekt. En banken kunnen het kredietrisico nog beter inschatten dan de klant zelf, met behulp van specifieke analysetools, namelijk “kan de lening worden terugbetaald of niet”?
Dat deze veronderstelling in de praktijk niet altijd overeenstemt, bleek uit de financiële crisis van 2007 en 2008, die vooral een vastgoedcrisis was. Het begon allemaal met overdreven verwachtingen en grenzeloos optimisme. Mensen kochten onroerend goed in de VS omdat ze er zeker van waren dat de prijzen zouden blijven stijgen. Verliezen was ondenkbaar. En voor sommige banken was het een onmisbaar verkoopargument: huisvesting op krediet was ook beschikbaar voor risicovolle of financieel arme klanten in zo’n euforische stemming.
Kuddegedrag met fatale gevolgen
Gedragseconomen suggereren dat het spaargedrag van mensen afhangt van hoe familie, vrienden of buren sparen. En vaak zijn de besparingen niet optimaal: te weinig of te veel. Net als bij deze bevinding kan ook worden vastgesteld dat kredietrisicovoorkeuren vaak de risicovoorkeuren in de persoonlijke omgeving bepalen. Wanneer al je vrienden een huis kunnen kopen, wordt een lening ineens een gegeven.
De gevolgen zijn bekend, de vastgoedzeepbel barstte, talloze mensen konden hun hypotheek niet meer betalen, hele op de tekentafel ontworpen Amerikaanse buitenwijken zijn nu leeg. Huizen in die wijken zijn waardeloos geworden, veel oud-bewoners hebben enorme schulden.
En tot overmaat van ramp werden woningen die niet bedoeld waren voor beleggingsvastgoed, maar voor woningen, object van pure speculatie, mede doordat de risicovoorkeuren van deelnemers waren veranderd. Zowel banken als kredietnemers geloofden sterk in vastgoedwaardering. Fatale fout.
Risico’s in de leennorm
Dit voorbeeld laat zien dat de keuze voor kredietrisico ook door veel externe factoren wordt beïnvloed. En of risico nu verkeerd is ingeschat door kuddementaliteit of bankadviseurs, het toont aan hoe belangrijk het is om uw persoonlijke risicovoorkeuren te kennen en nooit te vergeten dat risico een standaardkenmerk van krediet is.
Zowel kredietverstrekkers als kredietnemers kunnen onder bepaalde omstandigheden niet aan de voorwaarden van het contract voldoen. Boomfasen veranderen daar ook niets aan.
Meer huishoudens met betalingsschulden in 2012
Dat kredietgerelateerde risico’s worden onderschat, wordt ook bevestigd door de cijfers die het Bureau Krediet Registratie in juli 2012 heeft gepubliceerd. In de eerste helft van 2012 is het aantal burgers met een achterstand opgelopen tot 8%. Dit komt overeen met ruim 700.000 mensen.
En aangenomen mag worden dat het aantal probleemgevallen eigenlijk veel hoger ligt, omdat het BKR alleen kredietovereenkomstschulden registreert. “Spookschulden”, zoals huur- en belastingachterstanden, blijven buiten het bereik van het BKR.
Uit de alarmerende cijfers van de overheid blijkt dat in 2011 ruim 2 miljoen (!) huishoudens in ons land met betalingsschulden worstelden. Dit is bijna 1/3 van het totaal aantal huishoudens.€