Interesse niet zonder kritiek
Rente is een vergoeding die de ene partij (de schuldenaar) betaalt voor het geld dat de kredietgever gedurende een bepaalde periode aan haar heeft achtergelaten. De wettelijke basis hiervoor is meestal een contract, zoals een kredietovereenkomst. In een vrijemarkteconomie wordt de rente bepaald door vraag en aanbod.
De term rente heeft twee betekenissen:
- het woord rente komt eerst voor een rentepercentage uitgedrukt als een percentage per interval (bijv. per jaar, vaak Latijnse pa of per jaar);
- Daaruit kun je het bedrag aan rente onderscheiden, rente-inkomsten, dus ook een bepaald geldbedrag dat een bepaald vermogen met een afgesproken rentepercentage met zich meebrengt.
Samengestelde rente
Samengestelde rente treedt op wanneer rente-inkomsten worden toegevoegd aan de hoofdsom/schuld en dus rente op afspraak worden. En de term rentestructuur verwijst naar de relatie tussen de rente en de looptijd van de leningovereenkomst. U kunt er meer over lezen in aspecten van belang
nominale rente
De nominale rente is de rente die voor de lening is betaald of is overeengekomen. De reële rente is de rente zonder inflatie. De reële rente kan negatief zijn als de inflatie hoger is dan de nominale rente.
Kritiek van belang
Zoals in de inleiding vermeld, is het fenomeen interesse niet geheel zonder kritiek. In deze kritiek zijn ethische en economische aspecten te onderscheiden.
Kritiek op ethische en morele belangen
Lang geleden, toen geld een relatief nieuw fenomeen was, discussieerden intellectuelen uit die tijd controversieel over rente. Belangstelling werd destijds als slecht beschouwd, zowel bij de intellectuelen van die tijd als bij het gewone volk.
Aristoteles zei onder meer het volgende over rente: “Woeker (d.w.z. rente) is een vijandig iets, omdat inkomen wordt verkregen uit geld zelf, niet uit waar geld voor is. Omdat geld is uitgevonden om te ruilen, maar op de aan de andere kant, met rente, vergroot het jezelf.”
Tot de industriële revolutie waren de meeste mensen voornamelijk “zelfvoorzienend” en hadden slechts in uitzonderlijke gevallen genoeg geld om het winstgevend uit te lenen, dat wil zeggen om rente te verdienen. Vanwege de toegenomen arbeidsdeling en de daaruit voortvloeiende afhankelijkheid van geld sinds de industriële revolutie, is bijna iedereen in de moderne geïndustrialiseerde samenleving zowel een ontvanger als een betaler van rente, wat veel van de ethische kritiek heeft weggenomen.
Verbod op joods-christelijk belang
In het Oude Testament was het joden verboden om in elkaar geïnteresseerd te zijn, terwijl ‘vreemden’ dat wel mochten doen.
In de middeleeuwen was het christenen bij pauselijk decreet volledig verboden rente te ontvangen. Uit het evangelie van Lucas, 6:35: “…heb je vijanden lief en doe goed, verwacht er niets voor terug, en je beloning zal groot zijn.”
Verbod op interesse in de islam
In sommige landen wordt de sharia zo geïnterpreteerd dat het ontvangen van rente gelijk staat aan woeker en daarom verboden is.
Aan de andere kant wordt inkomen uit onroerend goed er per definitie niet door verboden. Hierbij wordt echter onderscheid gemaakt tussen risicokapitaal (eigen vermogen, bijvoorbeeld uit aandelen), dat winst genereert, en, zoals in het Westen geaccepteerd, vreemd vermogen (vastrentende waarden, bijvoorbeeld obligaties, leningen).
Kritiek op belangen in economische zin
Ook vanuit economisch oogpunt wordt er kritisch over rente nagedacht. Het probleem is volgens sommigen niet zozeer de rente, maar de liquiditeitspremie, die voorkomt dat de rente marktconform naar nul zakt. In een scenario waarin het renteniveau lager zou zijn dan de rente, zouden er geen investeringen meer worden gedaan. Contant geld zou worden opgepot, wat de omloopsnelheid zou verminderen en uiteindelijk zou leiden tot deflatoire omstandigheden.
Het zorgt voor voortdurende groei en inflatie, vernietigt natuurlijke hulpbronnen, verergert sociale problemen en is tegelijkertijd de belangrijkste oorzaak van massale werkloosheid. Voorstanders van deze economische theorie stellen voor de liquiditeitspremie te neutraliseren met een ander waarderingssysteem, waardoor het totale renteniveau tot nul kan dalen.€