Hypotheekrenteaftrek: de optie voor belastingaftrek is vrij uniek
Met de hypotheekrenteaftrek kunnen Nederlandse belastingplichtigen die een eigen woning bezitten, hun belastbaar inkomen verminderen met het bedrag aan rente dat wordt betaald over de hypotheek die op hun woning is gevestigd, als dit hun hoofdverblijf is. Slechts enkele andere landen in de wereld staan de aftrek van hypotheekrente toe. Staten met een fenomeen van de hypotheekrenteaftrek vormen daarom een uitzondering. Onder meer Nederland, Zwitserland en de Verenigde Staten staan op een of andere manier hypotheekrenteaftrek toe. België, Ierland en Zweden passen ook enige renteaftrek toe, maar slechts voor een beperkt deel van de betaalde rente.
Inhoud
- Waarom hypotheekrenteaftrek in Nederland?
- Een eigen woning bezitten heeft fiscale voordelen
- De aflossingsvrije hypotheek was razend populair
- Relatief hoge hypotheekschuld in Nederland
- Versnelde hypotheekrenteaftrek bespreekbaar
- Versnelde afbouw hypotheekrente in Europa als verandering
- Afschaffing hypotheekrenteaftrek: ook Amerikaanse makelaars zijn tegen
Waarom hypotheekrenteaftrek in Nederland?
In landen waar het eigenwoningbezit (forfaitaire) inkomsten genereert voor belastingdoeleinden (Nederland, Zweden, Zwitserland), wordt hypotheekrente niet beschouwd als een persoonlijke verplichting, maar eerder als een kostenpost om een fictief inkomen te genereren. Daarom moeten ze fiscaal aftrekbaar zijn.
Een eigen woning bezitten heeft fiscale voordelen
Ons land kent uiterst lucratieve fiscale prikkels voor het eigenwoningbezit. Hoewel hierin verandering komt, is hypotheekrenteaftrek nog 30 jaar fiscaal aftrekbaar in Nederland. Een politieke partij die verantwoordelijkheid durft te nemen voor totale afschaffing pleegt politieke zelfmoord. En aangezien de tarieven voor de inkomstenbelasting relatief hoog zijn, met een toptarief van 52%, is de hypotheekrenteaftrek al jaren een van de belangrijkste aanjagers van hypotheekaanvragen. Het belastingvoordeel was niet bepaald een stimulans om de hoofdsom vervroegd terug te betalen. Daarom was de populariteit van leningen met rente niet verrassend.
De aflossingsvrije hypotheek was razend populair
Hypotheken met vaste aflossing, de belangrijkste hypotheekvorm in de meeste andere Europese landen, vormen slechts ongeveer 5% van de Nederlandse hypotheekmarkt. Aflossingsvrije leningen zonder periodiek aflossingsmechanisme vertegenwoordigen ongeveer 50% van de uitstaande bedragen. De rest, aflossingsvrije hypotheken, is gekoppeld aan een soort spaar- of beleggingsproduct, dat doorgaans fiscaal vriendelijk wordt behandeld.
Relatief hoge hypotheekschuld in Nederland
Hypotheken, die in de meeste andere landen standaard zijn, maken in ons land dus maar zo’n vijf procent uit van het totale krediet. Belastingvoordelen voor de eigenwoningbezit in Nederland hebben geleid tot een absurd hoge hypotheekschuld in vergelijking met andere soorten schulden. Ook als men miljonair is, is het toch zinvol om een zo hoog mogelijke hypotheek op de woning af te sluiten om een zo groot mogelijke belastingaftrek voor rente te genieten en daarmee andere inkomsten te behouden.
Versnelde hypotheekrenteaftrek bespreekbaar
De hoge hypotheekschuld van Nederlanders en ons belastingvoordeel voor hypotheken is een doorn in het oog van de Europese context. Ons land heeft besloten de hypotheekrenteaftrek met 3 procentpunt per jaar te verlagen. Hierdoor mogen wij in 2023 bij onze belastingaangifte alleen hypotheekrente aftrekken tegen een tarief van 37,05%. In 2020 zijn echter stemmen gehoord in het kabinet van ministers om dit proces te versnellen.
Versnelde afbouw hypotheekrente in Europa als verandering
Minister van Financiën Vobke Hoekstra zou deze versnelde aftrek in 2020 hebben ingevoerd als mogelijke hervorming in de onderhandelingen over het Europese herstelfonds. Dit zou ons land zo’n 6 tot 7 miljard euro kunnen opleveren.
Afschaffing hypotheekrenteaftrek: ook Amerikaanse makelaars zijn tegen
Zoals gezegd is Amerika ook een van de landen waar het eigenwoningbezit wordt belast. Met name makelaars in Amerika zijn volledig tegen de mogelijke afschaffing van de hypotheekrenteaftrek. Volgens hen is het eigenwoningbezit de motor van de Amerikaanse economie. Een verlaging van de WOZ-aftrek kan de waarde van hun woning voor huiseigenaren ernstig in gevaar brengen.
“Het subsidiëren van de vastgoedsector”
In Amerika daarentegen beweren critici dat de renteaftrek de huizenprijzen kunstmatig opdrijft en in feite een reguliere overheidssubsidie aan de vastgoedsector is. Ook staat dat relatief weinig lage- en middeninkomensbelastingplichtigen profiteren van de aftrek. De kritiek op de tegenstanders in Amerika richt zich vooral op drie hoofdpunten:
- de renteaftrek heeft geen noemenswaardige invloed op de eigendom van de woning;
- de hypotheekrenteaftrek stelt belastingplichtigen in staat om de algemene regel dat leningrente niet aftrekbaar is, te omzeilen;
- de aftrek is een onevenredig voordeel voor grootverdieners.
€
€