Hoe eerlijk is de heringevoerde hypotheekrenteaftrek?

Hoe eerlijk is de heringevoerde hypotheekrenteaftrek?

In het verleden was de hypotheekrenteaftrek bedoeld om de woningmarkt betaalbaar te maken voor minderbedeelden. Het doel was om kapitaalgroei voor de armen of arbeiders te stimuleren. Maar het systeem is ontworpen om zowel de armen als de grootverdieners ten goede te komen. Gebleken is dat de rijken en de relatief kleinere groep met hoge inkomens tot de helft van de totale belastingvermindering ontvangen. Sinds 2014 is de aftrekmogelijkheid aangepast door 0,5% per jaar in mindering te brengen op de aftrek. Was het oude en nieuwe systeem eerlijk?

Eerlijke hypotheekrenteaftrek

Waarom is er een belastingvoordeel?

In het verleden is de renteaftrek ingevoerd om relatief arme gezinnen of arbeiders in staat te stellen aan kapitaal te komen. Het betaalbaar maken van het eigenwoningbezit heeft ervoor gezorgd dat veel woningen inderdaad in handen van burgers zijn gekomen. Om dit te bereiken is de hypotheekrentekorting ingevoerd, zodat de huizenkoper een deel van de kosten via de belasting kan verhalen. Dit is in de loop der jaren een groot succes gebleken, maar legt ook een zware druk op de publieke financiering.
De regeling verhoogt de vraag en daarmee de prijzen van koopwoningen
(letterlijk 1). Daarom wordt dit heilige huis geleidelijk aangepakt, zodat de kostprijs ervan kan worden verlaagd. Opvallend is dat een relatief groot deel van de belastingvermindering naar de hoogste inkomensgroep gaat. Hoe kan het dat er veel geld naar de rijkste groep gaat (lett. 2) en is het systeem eerlijk?

Verschillende belastingschalen

Over het bruto inkomen moeten wij maandelijks belasting betalen. Hiervoor is een getrapte methode gebruikt, zodat mensen met een hoger inkomen relatief iets meer belasting betalen dan mensen met een lager inkomen. Dit geldt voor vier schalen, waarbij de eerste schaal wordt toegepast voor een omvang van 37%, de tweede en de derde schaal voor respectievelijk 42% en de vierde schaal voor een omvang van 52%. Met andere woorden, de tolheffingen in de eerste drie schalen liggen relatief dicht bij elkaar, maar de vierde schaal is meer. Per schaal wordt jaarlijks vastgesteld voor welke bruto salarisschaal het genoemde belastingpercentage moet worden betaald. Bij dit systeem betalen hoogverdieners altijd een relatief groot bedrag aan de Belastingdienst. Het betekent ook dat de minder bedeelden worden gespaard.

Correctie voor renteaftrek

Om het systeem toegankelijk te maken wordt de classificatie vanaf 2014 aangepast. Jaarlijks wordt 0,5% van de belastingkorting ingehouden (lit. 3). Daarnaast wordt de hypotheekrenteaftrek in 28 jaar verlaagd van 52% naar 38%. Met andere woorden, mensen met lagere hypotheken hebben de eerste 20 jaar geen last, terwijl hoogverdieners geleidelijk minder krijgen. Dit betekent dat het oude systeem is afgestemd op de minder bedeelden. In 2015 kan dus nog maar 51% worden afgetrokken en in 2020 is dat 48,5%. Pas na 20 jaar daalt ook de belastingvermindering voor de schalen 2 en 3. Dit vormt een overgangsfase waarin de “oneerlijke” scheiding tussen arm en rijk wordt geëgaliseerd.

Eerlijke hypotheekrenteaftrek, goed of niet?

Voor de veranderingen konden hoogverdieners relatief veel terugkrijgen van de Belastingdienst. Omdat het oude systeem zo was ontworpen dat iedereen het belastingkrediet kon gebruiken, is het logisch dat mensen het gebruiken. De regels bepalen namelijk dat het geld wordt teruggegeven. Er kan echter worden gesteld dat dit oneerlijk is, aangezien een kleine groep hoogverdieners de helft van het totale bedrag aan betaalde belastingteruggaven ontvangt (lit. 1). Het was oorspronkelijk bedoeld om meerwaarden te creëren voor de minder bedeelden, namelijk werknemers. En dus is het systeem niet ontworpen om extra ondersteuning te bieden aan hoogverdieners. Door overheidsbesluiten is het echter ook beschikbaar gemaakt voor relatief rijke burgers. Het is ook niet mogelijk om het meteen helemaal te annuleren, omdat veel gezinnen hierdoor in grote problemen kunnen komen. Het systeem dat nu bestaat, waarbij de belastingvoordelen geleidelijk worden afgebouwd, lijkt een beter, betaalbaarder en wellicht eerlijker systeem voor de overheid. Het duurt echter 28 jaar voordat de renteaftrek is verevend tussen arm en rijk.€