Vraag Over

Alle antwoorden

Hoe afhankelijk zijn we van Russisch gas?

Hoe afhankelijk zijn we van Russisch gas?

Rusland is de grootste gasleverancier ter wereld. Ook in Nederland zijn we deels afhankelijk van Russisch gas. We importeren gas en transporteren het over de hele wereld, ook naar Duitsland. De spanningen die regelmatig ontstaan ​​tussen Oekraïne en Rusland kunnen ernstige gevolgen hebben voor Europa. Daarom is het goed om wat meer te weten over de achtergronden van de gasvoorziening.

Geschiedenis

Omdat gas uit Nederland rond 2025 opraakt, heeft het kabinet besloten om tijdig over te stappen op gas uit Rusland. Nederland was lange tijd de grootste gasproducent ter wereld en we krijgen tien tot vijftien miljard euro aan gasopbrengsten uit de Noordzee en Groningen. Al na de oliecrisis in 1973 werd besloten dat ze niet zo afhankelijk wilden blijven van de landen in het Midden-Oosten. Sinds 2000 is begonnen met de invoer van gas uit Rusland.

Op 8 november 2011 werden twee pijpleidingen van Vyborg in Rusland naar Lubmin in Duitsland in gebruik genomen. Deze belangrijke opening werd bijgewoond door de Duitse bondskanselier Angela Merkel, evenals premier Ruth, de Franse premier Fillon en de Russische president Medvedev. Hiervoor zou een investering van $ 7,4 miljard nodig zijn geweest. Hierdoor stroomt er jaarlijks 55 miljard kubieke meter gas vanuit Rusland naar Europa. Meer dan 26 miljoen huishoudens in Europa worden voorzien van Russisch gas. Momenteel heeft Rusland alleen al 159.500 kilometer aan aardgaspijpleidingen en 179 distributiestations. Sommige pijpleidingen zijn geleidelijk verouderd en vereisen grote investeringen om ze te herstellen. Aardgasleidingen hebben in feite een levensduur van slechts ongeveer 25 jaar.

Gazprom

Gazprom is het grootste aardgasbedrijf ter wereld. Het werd in 1989 opgericht als een staatsbedrijf. Gazprom werd in 1992 geprivatiseerd. Gazprom Energy heeft een vestiging in Nederland. Het begon in 2006 met de levering van aardgas aan Engeland en Frankrijk. 51 procent van de aandelen is in handen van Gazprom, terwijl de Nederlandse Gasunie 9 procent van de aandelen bezit. Rusland heeft een apart ministerie voor gas. Buitenlandse ondernemers mogen in totaal 35% van de Gazprom-aandelen bezitten. Gazprom heeft meer dan 60 dochterondernemingen in verschillende landen.

Gasgeschil met Oekraïne

In 2006 verhoogde Rusland plotseling de gasprijs voor Oekraïne van $ 50 naar $ 230 per 1.000 kubieke meter. Vervolgens werden de gasleveringen aan Oekraïne in 2006 afgesneden, maar desondanks hersteld. Ook in 2009 is de gaskraan tijdelijk dichtgedraaid. Oekraïne had grote schulden aan Rusland en kon de hoge gasprijs niet betalen. Rusland eiste snelle betaling en dreigde regelmatig de gaskraan dicht te draaien. Een groot deel van het gas dat Europa binnenkomt, gaat via pijpleidingen in Oekraïne. In 2016 veranderde de situatie. Oekraïne stopte met het kopen van gas uit Rusland omdat ze miljarden te veel hadden betaald en eisten dat dit geld zou worden teruggegeven. Sindsdien koopt Oekraïne gas uit Europa. Bijna 40% van het gas dat in Duitsland wordt gebruikt, komt uit Rusland. Het voorraadbeheer is in handen van Gazprom’s Duitse dochteronderneming Astor. De rest van het gas dat in Duitsland wordt gebruikt, komt uit Noorwegen en Nederland. Daarom is Duitsland sterk afhankelijk van Russisch gas. Duitsland heeft zelf geen grote gasreserves.

Russische export naar Nederland

Rusland exporteert veel brandstof naar Nederland, zoals olie, kerosine, benzine en aardgas. De export vanuit Rusland bedraagt ​​20,3 miljard euro. Dit betreft vooral de energiebehoefte in heel Europa.

Nederland wil transitland zijn

Nederland wil een van de belangrijkste gas-, handels- en doorvoerlanden van Europa zijn. Rusland is de belangrijkste handelspartner van de Rotterdamse haven. Rotterdam heeft veel olieraffinaderijen en chemische industrieën. Vanuit deze haven wordt veel naar Duitsland verscheept.

Rusland investeert in Nederland

Russen bezitten vijftig procent van de boorplatforms in de Noordzee. Ook Rusland heeft geïnvesteerd in een ondergrondse gasopslag in Noord-Holland.

Olie- en gastransport

Schepen met brandstof worden vanuit Rusland naar Rotterdam gebracht. Vervolgens komt er een beurt in olietankers. Ze varen door de Middellandse Zee naar het zuiden rond het Arabische schiereiland en hun bestemming is Indonesië. Er is geen pijpleiding boven de grond en hoewel het een complexe constructie lijkt, is het een logische vaarroute. Zowel kleinere schepen als grote olietankers kunnen in Rotterdam aanleggen. Ook wordt er veel gas en olie naar Duitsland vervoerd.

Problemen met Rusland terwijl de EU afhankelijk is

Bij het sluiten van overeenkomsten vroeg men zich nauwelijks af of men te afhankelijk zou worden van Rusland. Tijdens de spanningen die in februari 2014 in Oekraïne ontstonden, werd deze kwestie actueel. In 2018 leverde Rusland bijna 90% van al het gas in de hele EU. Duitsland krijgt ongeveer een derde van zijn gas uit Rusland.

Wederzijdse belangen

In Nederland zijn we erg afhankelijk van de handel met Rusland. De Rotterdamse haven is een centraal overslag- en transportpunt. Omdat Nederland een exportland is, zijn we sterk afhankelijk van Rusland. Rusland heeft hier echter ook grote belangen bij. Het geld dat wordt verdiend met gas en olie is belangrijke inkomsten die het land niet mag missen. Er zal daarom nog lang gezocht worden naar oplossingen om de energievoorziening niet in gevaar te brengen. Om minder afhankelijk te worden van Russisch aardgas gaat men sneller op zoek naar andere energiebronnen. Ze zijn dus beter voor het klimaat, maar zullen niet snel in voldoende hoeveelheden beschikbaar zijn.

Overeenkomst met Rusland, Oekraïne en de EU

Op 30 oktober 2014 werd een overeenkomst getekend tussen Rusland, Oekraïne en de EU. Oekraïne had sinds juni 2014 geen gas meer uit Rusland gekregen, omdat het de rekeningen niet had betaald. Het contract bepaalde dat de rekening van $ 3,1 miljard in twee termijnen zou worden betaald. Aleksandrs Novak tekende een contract met Rusland en Yuriy Prodan tekende een contract met Oekraïne. Wat betreft het EU-verdrag, ondertekende Gunther Oettinger. Het zal duidelijk zijn dat Oekraïne steun van de EU nodig heeft om zijn schulden af ​​te betalen.

Het ondertekende contract was geldig tot eind november 2015. De prijs was 385 dollar per duizend kubieke meter gas. In 2015 maakte de EU 3,1 miljard euro over aan Oekraïne om zijn gasrekeningen te betalen.

Nord Stream 2

Rond Oekraïne worden nieuwe pijpleidingen aangelegd van Rusland naar Duitsland. Dit maakt Europa erg afhankelijk van Rusland. De Amerikaanse ambassadeur waarschuwt dat de politieke invloed van Rusland erg groot kan worden als Oekraïne wordt uitgesloten en de spanning in de wereld tussen Rusland en de EU al hoog is. Begin 2019 waarschuwde de commandant van de krijgsmacht de Tweede Kamer voor Russische invloed. 90% van de gasexport naar Europa komt uit Rusland.€