mijn kijk op
Historisch lage rente uitgelegd
Een interessante discussie in RTL Business over historisch lage rentes en de mogelijke samenhang met zaken als lage economische activiteit, inflatie en de risicopremie. Een boeiend onderwerp waar we allemaal vroeg of laat mee te maken krijgen: de rente op onze hypotheek, de (te lage) rente op onze spaarrekening of simpelweg de financiering van onze nieuwe auto.
Worden lage rentetarieven gemotiveerd door lage economische groei?
Het bericht van het ANP dat de tienjaarsrente van de Duitse overheid op 14 augustus 2014 kort onder de 1 procent was gedoken, was aanleiding voor de discussie op RTL Z. In combinatie met de enigszins tegenvallende economische groei bij onze oosterburen maakte dit al snel een van de verslaggevers om zich af te vragen of lage rentetarieven al dan niet worden gemotiveerd door lage economische groei. Blijkbaar niet, betoogde zijn collega, en hij voegde verschillende historische grafieken bij om zijn bewering te staven.
Is er een verband tussen lage inflatie en lage rente?
Volgens de heren wordt een lage rente ook niet bepaald door een lage inflatie, al is het verband tussen inflatie en rente wel wat meer uitgesproken dan het verband tussen economische bedrijvigheid en rente.
Hoe wordt de risicopremie verdisconteerd bij een lage rente?
In de hoogte van de rente zit natuurlijk altijd een bepaalde risicopremie, maar dan hebben we het over marktrentes, niet over de beleidsrente van de Europese Centrale Bank. Ter illustratie: toen Griekenland bijna failliet was, kon je torenhoge rentes krijgen voor beleggingen in obligaties, maar het risico om je geld nooit meer terug te zien was onvoorstelbaar.
Investeer in Duitsland zonder risico
De verbinding met Duitsland en historisch lage rentes was snel gemaakt. Je zou gemakkelijk kunnen concluderen dat beleggen in Duitsland dan nagenoeg risicoloos zou moeten zijn. Een van de economen stelt echter dat de huidige rente in Ierland ook op een historisch laag niveau staat, terwijl dit land twee jaar geleden zwaar “overstroomde”. De relatie tussen de risicopremie en de lage rente is dus niet één-op-één.
Het verschil tussen beleidsbelangen en marktbelangen
Een van de heren concludeert op een gegeven moment terecht dat een zuivere discussie onderscheid moet maken tussen politieke belangen en marktbelangen. Marktinteresse, zoals de auteur van deze bijdrage altijd leerde, is altijd een product van vraag en aanbod. Dit verschilt van beleidsrentes, die worden vastgesteld door centrale banken en waarvan het belangrijkste doel is om economische golven te beïnvloeden:
- stimuleren als het mis gaat;
- op de rem trappen als de economie uit de hand dreigt te lopen.
Zoek naar een-op-een causale verbanden.
Het lijkt me dus niet zo handig om naar correlaties te zoeken als men de lage rente (lees: beleidsrente) wil verklaren, want de hoogte van de rente hangt natuurlijk met alle aspecten samen. genoemd. Het is een combinatie van vele factoren die allemaal op elkaar inwerken.
In tijden van lage economische activiteit zal de ECB de bestedingen en investeringen willen stimuleren met een lage rente, maar de inflatie zeker niet uit het oog verliezen. In tijden van relatief lage inflatie kan het wapen van de rentetarieven zonder onnodig risico worden ingezet en kan lenen goedkoper worden. Aan de andere kant, als de economie oververhit dreigt te raken en de inflatie op een alarmerend hoog niveau komt, zullen mensen leningen duurder willen maken en streven naar hogere rentetarieven.
Lees verder
€