Gevolgen van renteverlagingen Europese Centrale Bank (ECB)
De belangrijkste rente in Europa, vastgesteld door de Europese Centrale Bank (ECB), is eind 2015 extreem laag. De zwakke economische groei en de lage inflatievooruitzichten zullen de rente waarschijnlijk nog geruime tijd laag houden. Monetaire stimulansen worden ook gebruikt om de economische motor weer op gang te brengen. Europa zal lange tijd een lagere rente handhaven dan de VS. De VS hebben inderdaad hogere groei- en werkloosheidscijfers opgetekend op acceptabele niveaus om renteverhogingen te ondersteunen. Lagere (lagere) rentes hebben gevolgen voor de economie.
Waarom de lagere (lagere) rente?
De lage rentes zijn het gevolg van het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB), die geld bijna gratis weggeeft. Banken kunnen tegen zeer goedkope voorwaarden geld lenen van de ECB, zodat ze dat geld kunnen gebruiken om goedkoop krediet te verstrekken aan bedrijven en consumenten. Uiteindelijk moeten deze maatregelen de economische motor opnieuw opstarten. De beleidsrente is sinds 2011 aan het dalen. Naast het verstrekken van leningen wil de ECB met deze maatregelen ook sparen ontmoedigen zodat mensen in Europa meer gaan consumeren. Eind 2014 zakte de economische groei in Europa naar het laagste niveau in de afgelopen anderhalf jaar. Een situatie van deflatie of economische stagnatie beïnvloedt de levensstandaard van Europeanen. Daarom heeft de ECB in 2015 nog meer ingegrepen en eind 2015 de depositorente voor banken verlaagd tot minus 0,3 procent. Banken die geld in de ECB steken, moeten er veel voor betalen.
De Europese Centrale Bank (ECB) in Frankfurt bepaalt de belangrijkste rentevoet in de eurozone. / Bron: MichaelM, Pixabay
Het verschil tussen Europa en de Verenigde Staten
Eind 2015 en begin 2016 staat de Amerikaanse economie er duidelijk beter voor dan de Europese economie. Dit komt ook tot uiting in het besluit van de Amerikaanse Fed-voorzitter Janet Yellen om de basisrente te verhogen. Sinds 16 december 2015 is de rente met een kwart procentpunt opgetrokken tot 0,50% om geleidelijk naar het normale renteniveau te gaan dat een gezonde economie aan zou moeten kunnen. Eind 2015 is Europa nog niet klaar om de rente te verhogen. De economische groei blijft zwak, wat betekent dat de rente tot 2017 laag kan blijven. Dit is natuurlijk geen exacte wetenschap, en tussentijdse evaluaties van de economie zouden de ECB moeten helpen een gezond monetair beleid te voeren.
Vijf effecten van een lagere rente of renteverlaging
Een renteverlaging, met als gevolg een lage rente, heeft uiteraard enig effect op de economie. Zo zijn er effecten op aandelenkoersen, hypotheekrentes, wisselkoersen, goudprijzen en spaarrentes.
Hogere aandelenkoersen
Lagere rentetarieven maken het aanhouden van contant geld minder aantrekkelijk. Dus beleggen in aandelen is een goed idee. Ook wordt het voor bedrijven makkelijker en goedkoper om geld te lenen, waardoor de winstmarge van deze bedrijven toeneemt. Als de basisrente daalt, zullen de aandelenkoersen dus weer opveren. Deze daling zal niet direct merkbaar zijn, maar historisch lage rentes komen overeen met de hoge waarderingen van aandelen en beursindexen.
Lagere hypotheekrente
Een verlaging van de rente door de centrale bank resulteert in een lagere hypotheekrente. Banken kunnen immers heel goedkoop geld lenen bij de centrale bank om deze goedkopere tarieven aan klanten aan te bieden. Consumenten profiteren van de lagere hypotheekrente – als gevolg van de verlaagde rente van de centrale bank – om een goede hypotheek bij de bank af te sluiten. Mensen die een woonkrediet aflossen, kunnen zo lagere maandlasten krijgen. Lagere rentetarieven zijn ook een signaal om de hypotheekrente bij de bank te herzien.
Als de rente laag is, is de prijs van goud meestal laag. / Bron: PublicDomainPictures, Pixabay
De stijging van de goudprijs
Een lagere rente op geldkapitaal maakt goud interessanter. Als de rente op bankrekeningen daalt, dalen ook de kosten van het aanhouden van goud. Met bijna nul rente op spaarrekeningen, resulterend in bijna geen rendement, is er geen reden om goud te verkopen. Specifiek gesproken zal de prijs van goud over het algemeen stijgen nadat de rente is gedaald. Maar omgekeerd daalt de goudprijs naarmate de belangrijkste rentetarieven stijgen. Een voorbeeld hiervan zijn de renteverhogingen van de Fed tussen 1980 en 1985 om het marktvertrouwen in de dollar te herstellen. Goud werd vervolgens gedumpt en de dollar werd sterker.
Lagere wisselkoersen
Door de verlaagde rente van de Europese Centrale Bank is het voor beleggingsfondsen minder rendabel om de euro aan te houden. De mogelijkheid bestaat dat de euro wordt omgerekend naar andere valuta, waardoor de euro in waarde kan dalen. Na het rentebesluit van de centrale bank zal de lokale valuta bij een renteverlaging depreciëren ten opzichte van vreemde valuta. Een lage waarde van de euro heeft weer voordelen voor de export van het land. Landen als België en Nederland zijn sterk afhankelijk van de export om hun economie te ondersteunen.
Lagere rente op spaarrekeningen
Door een renteverlaging door de centrale bank kunnen banken makkelijker geld lenen. Het betekent ook dat banken minder moeite zullen doen om spaargeld van klanten aan te trekken. Als gevolg hiervan zullen banken de spaarrente verlagen. Dit besluit komt niet direct na de renteverlaging, maar zal zeker worden gecommuniceerd. Een lagere beleidsrente betekent een verlaging van de spaarrente op middellange termijn.€