Gevangen in een huis te koop
Er kan overwaarde worden opgebouwd in uw woning, maar een te koop staande woning kan ook een verplichting worden. In bepaalde situaties kan het zijn dat de woning genoodzaakt moet worden verkocht, waardoor er grote restschulden ontstaan.
De meeste Nederlandse gezinnen wonen in hun eigen huis. Dit is grotendeels te danken aan stimuleringsmaatregelen van de overheid. Door de hypotheekrenteaftrek en de steeds hogere huren voor huurwoningen hebben gezinnen massaal besloten een eigen woning te kopen. Historisch gezien is dit ook een goede investering, maar het is anders wanneer de timing van de aankoop slecht is. Iemand die in 1986 een huis heeft gekocht en in 2005 weer heeft verkocht, heeft forse meerwaarden opgebouwd. Het huis was waarschijnlijk meer dan het dubbele waard toen het werd verkocht. De situatie is anders voor gezinnen die in 2007 een huis hebben gekocht en dit in 2012 proberen door te verkopen. In deze periode is de waarde sterk gedaald.
Het huis kan niet meer verkocht worden
In sommige gevallen moet u uw huis verkopen. Dit gebeurt bijvoorbeeld als u de maandlasten niet meer kunt betalen of bij een scheiding ook de woning moet worden verkocht. In veel gevallen zal een van de partners de woning niet kunnen betalen. Dit komt mede doordat partneralimentatie mogelijk moet worden betaald aan de ex-partner die het meeste verdient. Als de huizenprijzen zijn gedaald, blijft er een restschuld over nadat de woning is verkocht.
Medefinanciering van kosten woningaankoop
De meeste mensen investeren niet hun eigen geld in het huis dat ze kopen, als het bedrag volledig gefinancierd kan worden met een hypotheek. De waarde van de woning moet dus na aankoop stijgen om de meegefinancierde kosten terug te verdienen. Omdat prijzen eerder dalen dan stijgen, kan de bodemwaarde (in plaats van de topwaarde) snel stijgen. Voorbeeld ter illustratie.
Een stel koopt een huis op basis van twee inkomens. Ze kochten in 2007 een huis voor € 300.000 op basis van twee inkomens. Zij zullen ook de kosten meefinancieren, dus hebben ze een hypotheek nodig van in totaal € 320.000. In 2012 besluiten ze te scheiden. Een op de twee kan niet in de woning blijven wonen omdat de maandlasten niet met één inkomen gedekt kunnen worden. Het huis moet dus verkocht worden. In eerste instantie proberen ze het huis te verkopen voor € 320.000 om schulden te voorkomen, maar ze moeten nog steeds de prijs verlagen om het huis te verkopen. Door de forse waardedaling kunnen zij het huis verkopen voor 270.000 euro (10 procent waardedaling). Een door hypotheek gedekte spaarpolis (home equity-verzekering) heeft bijna geen waarde opgebouwd. Als het huis voor dat bedrag zou worden verkocht, zouden ze samen € 50.000 aan uitstaande schuld overhouden.
Wie moet de resterende schulden dekken?
Mede-eigenaren zijn verantwoordelijk voor het aflossen van deze resterende schulden. Ze konden afspreken dat ieder de helft van deze schulden op zich zou nemen, maar ze konden ook onderling andere afspraken maken. In de praktijk zal een dergelijk bedrag moeilijk terug te betalen zijn. Door een scheiding is het leven al veel duurder geworden door een lager inkomen (van één inkomen leven) en mogelijke alimentatieverplichtingen.€