Gerechtsdeurwaarder: Wat is niet gedekt?
Als we onze financiële verplichtingen niet nakomen, kunnen schuldeisers beslag leggen op onze huishoudelijke activa. Maar er zijn specifieke kwesties die niet in de bijlage worden behandeld.
Mag een gerechtsdeurwaarder zomaar arresteren?
Schuldeisers kunnen niet zomaar beslag leggen, ze hebben toestemming van de rechter nodig. Maar ook na een positieve rechterlijke uitspraak moet de gerechtsdeurwaarder eerst een zogenaamd bevel uitvaardigen. Daarin staat dat het beslag zal worden uitgevoerd als de desbetreffende aanmaning niet binnen twee dagen wordt betaald.
Een deurwaarder die onaangekondigd bij u aanklopt om uw inboedel in beslag te nemen, laat u niet zomaar binnen.
Vrijstelling van belasting en hypotheekschuld
Er zijn twee uitzonderingen op de algemene regel dat voor een aanhouding toestemming van de rechtbank vereist is:
- beslaglegging door de Belastingdienst bij achterstallige belastingschulden;
- beslaglegging door de bank als de hypotheek niet kan worden betaald.
Dit zijn vorderingen die zeer preferentieel zijn en dus zonder zo’n “afdwingbaar document” door genoemde schuldeisers beslag kunnen leggen.
Handhaving en instandhoudingsbijlage
In dit verband gaat het enkel om een uitvoerend beslag van uitvoerende aard dat bedoeld is voor de “cash transfer” van in beslag genomen goederen.
Gehechtheid kan ook een bewarend karakter hebben, en dan heet het “bewarend beslag” (bewaren, bewaren). Dit gebeurt bijvoorbeeld bij een echtscheiding (aanhouding van de huwelijksbeslissing) en heeft tot doel ervoor te zorgen dat partijen niets uit de nalatenschap kunnen halen.
Wat kan niet in beslag worden genomen?
Als aan de schuldenaar een dwangbevel wordt opgelegd, zijn er bepaalde zaken die de gerechtsdeurwaarder niet mag meenemen.
Deze zogenaamde basisbehoeften omvatten:
- kleding, bed en beddengoed van de schuldenaar;
- eten en drinken gedurende minimaal een maand;
- apparatuur en gereedschappen die nodig zijn voor de uitoefening van een beroep of die behoren tot het persoonlijke bedrijf van de schuldenaar.
De beroepsorganisatie van gerechtsdeurwaarders pleit voor wijziging van de wettekst
Bovenstaande lijst met vrijstellingen dateert uit 1838 en wordt door de handhavingsindustrie zelf als achterhaald beschouwd.
Als voorbeeld:
- een huishouden zonder koelkast of gasfornuis is anno 2012 echt ondenkbaar;
- en een computer is onmisbaar voor het doen van elektronische aangifte;
- Zaken als een wasmachine, telefoon of tv mogen niet ontbreken op het lijstje met basisbenodigdheden.
In de praktijk gaan gerechtsdeurwaarders zeer flexibel om met de bestaande regelgeving. Op die manier zullen mensen zeker niet het speelgoed uit de handen van hun kroost rukken, maar ze zijn van mening dat deze zachte handeling eigenlijk in de wet moet worden vastgelegd.
Niet willen of kunnen betalen
In november 2012 heeft de Beroepsvereniging van Gerechtsdeurwaarders een aantal concrete voorstellen en aanbevelingen geformuleerd, die uiteindelijk moeten leiden tot wijziging van de wet.
Verder wordt in deze voorstellen onderscheid gemaakt tussen debiteuren die onwillig zijn en debiteuren die niet kunnen betalen. Iedereen die zijn schuldenproblematiek serieus neemt en zich heeft aangemeld bij bijvoorbeeld de schuldhulpverlening, moet op een mildere behandeling kunnen rekenen dan degenen die helemaal geen hulp weigeren.
Bij derdenbeslag is de grondslag zonder beslag
Als het vermogen van de schuldenaar weinig waarde heeft, heeft het beslag natuurlijk geen zin. Een zogenaamd derdenbeslag voor anderen dan de schuldenaar zelf kan in zo’n geval troost bieden.
derdenbeslag wordt onder meer gebruikt om beslag te leggen op het banksaldo of loon van de debiteur (loonbeslag). Het arrestatiebevel wordt vervolgens afgegeven aan de bank of werkgever van de schuldenaar.
Maar zelfs in dergelijke gevallen moet de gerechtsdeurwaarder het no-bond tarief volgen om te voorkomen dat de schuldenaar zijn kosten van levensonderhoud kan dekken. Daarom is er een bepaald bedrag dat niet kan worden geconfisqueerd.€