Geld uitgeven of geld besparen?
Sparen is het niet meer waard. Aan de andere kant heeft geld uitgeven verschillende goede redenen om over na te denken. Veel economen zouden het afslachten van onze spaarvarkens toejuichen. Dit is absoluut nodig om onze vastgelopen economie weer op de rails te krijgen.
Besparingen in de zin dat de controversiële kwestie wordt verminderd
Sparen is altijd een schone zaak geweest en veel Nederlanders zijn het nog steeds met deze stelling eens. Maar zuinigheid in de zin van zuinigheid is inmiddels voor veel mensen bijna een vies woord geworden. Bezuinigingsprogramma’s koppelen verlies van financiële voordelen, ontberingen en sociale degradatie.
En niet alleen onder burgers, maar ook onder economen is bezuiniging in meerdere opzichten controversieel. Want wanneer de economie van een land in een langdurige recessie verkeert, pleiten veel economen ervoor om geld uit te geven in plaats van het op te potten: consumptie moet dan de economie weer op de rails krijgen voordat de recessie omslaat in een depressie, een langdurige economische ijstijd. Het enige probleem is dat de roep om meer consumptie gericht is op consumenten en de staat, partijen die doorgaans al diep in de schulden zitten.
Consumenten moeten het geld laten rollen
Als het aan premier Rutte en PvdA-leider Samsom ligt, zouden Nederlanders tijdens de economische crisis meer geld moeten laten rollen. In dit kader zijn zelfs plannen geopperd om de opgehaalde gelden bij pensioenfondsen, banken, woningcorporaties en bij grote investeerders en particulieren weer te liquideren, bijvoorbeeld door fiscale maatregelen en garanties.
Maar anderen hebben hun twijfels over de vraag of een dergelijke fiscale vrijgevigheid meer bestedingen aanmoedigt. Dit geldt voor spaar- en levensloopregelingen die voor de eindvervaldag zijn vrijgekomen en waarbij het geld direct op de spaarrekening is gestort. Deze economen zijn meer geïnteresseerd in structurele hervormingen, met name op de woningmarkt. Het zal niet werken als u alleen stappen onderneemt om consumenten aan te moedigen om te kopen als u ook geen consistent beleid heeft dat vertrouwen wekt.
Vordering ontslagvergoeding
Naast spaargeld en vermogen van pensioenfondsen richtte de PvdA zich ook op zo’n 80.000 stamrecht-BV’s, die 7 miljard euro aan ontslagvergoeding hebben gestort. Maar volgens marktexperts is de kans klein dat werknemers boven de 50 die dat geld bezitten, het eerder zullen uitgeven. Het is niet makkelijk om een nieuwe baan te vinden, dus ze gaan heel voorzichtig met dit geld om.
Historisch lage besparingen interesseren het signaal
In 2013 is de rente gedaald tot een historisch dieptepunt. Verschillende gezaghebbende economen spreken zelfs van een “gevaarlijk lage rente”: spaargelden bedragen gemiddeld niet meer dan 1 tot 2 procent, en zelfs langlopende obligaties van kredietnemers met een uitstekende kredietwaardigheid dekken vaak de inflatie niet eens. Sparen betekent een onvermijdelijk koopkrachtverlies. Maar zelfs als de nominale spaarquote zou dalen tot 0%, zouden mensen blijven sparen omdat ze zich willen beschermen tegen baanverlies of een lager pensioen.
Aanvankelijke verwachtingen dat de negatieve reële rente (rente na aftrek van inflatie en belastingen) een tijdelijk fenomeen zou zijn, is niet uitgekomen. Sommige economen noemen financiële verstoringen in de eurozone als oorzaak, maar ook de VS en het VK ervaren een daling van de koopkracht van bankbalansen zonder de euro. Volgens sommige economen betekent de markt zelf met een extreem lage rente: niet sparen, maar consumeren!
Lees verder
€