Duurzaam of ethisch beleggen, kansen en dilemma’s

Veel beleggers geven hun geld graag uit in duurzame of ethische fondsen. In een onderzoek van de Vereniging van Aandeelhouders (november 2016) geeft de helft van de respondenten aan al duurzaam of ethisch te beleggen en een kwart geeft aan hierin geïnteresseerd te zijn. Beleggers zeggen dat het niet te veel mag kosten. Wat zijn de mogelijkheden om ethisch of duurzaam te beleggen? Heeft dit gevolgen voor uw rendement? En wat betekent dat eigenlijk? Zijn er criteria voor wanneer een belegging als ethisch of duurzaam kan worden beschouwd?

Wat is duurzaam of ethisch beleggen?

Het wordt ook wel maatschappelijk verantwoord beleggen genoemd. Dit betekent dat beleggers hun geld investeren in bedrijven die verantwoord omgaan met mens en milieu. Aan het begin van de 21e eeuw verschenen de eerste institutionele beleggingsfondsen die in duurzame bedrijven belegden.

Beleggers willen ethisch of duurzaam beleggen, maar aarzelen ook

In 2017 hebben ethische of duurzame investeringen het imago van geitenwollen sokken al lang overtroffen. Veel beleggers vinden het belangrijk dat hun geld verantwoord wordt belegd. In het VEB-onderzoek is ook gevraagd naar bezwaren. Er worden drie redenen genoemd: te weinig transparantie over ethisch of duurzaam beleggen, te laag rendement en te beperkt aanbod. Uit het onderzoek blijkt ook dat bijna tweederde van de respondenten geen hogere kosten accepteert voor een ethische of duurzame investering, en meer dan de helft niet bereid is winst op te offeren.

Er zijn geen internationaal erkende criteria voor ‘duurzaam’ of ‘ethisch’

In 2005 kwamen de Verenigde Naties met
Principes van verantwoord beleggen
, die verschillende ethische en duurzame beleggingsnormen bevat. Deze normen zijn echter niet erg streng. Er staat bijvoorbeeld dat je “aan duurzaamheid moet denken” zonder precies te definiëren wat dat in de praktijk betekent. Het beleggingsfonds kan het dus voor zichzelf interpreteren.

Niet-duurzame bedrijven uitsluiten of beleggen in duurzame bedrijven?

Beleggingsfondsen kunnen op twee manieren naar duurzaamheid kijken. De eerste is een negatieve benadering: het uitsluiten van onethische bedrijven. Denk bijvoorbeeld aan de tabaks- of wapenindustrie. Een fonds dat ethisch of duurzaam beleggen positief benadert, selecteert bedrijven die daadwerkelijk bijdragen aan duurzaamheid. Denk aan een windmolenpark of een bedrijf dat microkredieten verstrekt aan vrouwen in ontwikkelingslanden.

Loont ethisch beleggen de moeite?

De algemene gedachte is dat duurzame beleggingen een lager rendement opleveren dan ‘conventionele’ beleggingen. Onafhankelijk beleggingsinstituut Morningstar concludeert op basis van wetenschappelijk onderzoek dat deze aanname niet klopt. In december 2016 publiceerden ze er een uitgebreid artikel over. Ze zijn gebaseerd op tientallen onderzoeken die sinds het begin van de 21e eeuw zijn uitgevoerd. Uit de meeste onderzoeken blijkt dat duurzame fondsen even goed presteren als conventionele fondsen. En als er bias wordt gevonden, is dat vaker naar boven dan naar beneden: ethische en duurzame fondsen doen het eigenlijk iets beter dan de markt.

Extra belastingaftrek voor groene investeringen

De Nederlandse overheid stimuleert het beleggen in groenfondsen met belastingvoordeel. Tot het jaarlijks vastgestelde vrijstellingsbedrag betaalt u geen meerwaardebelasting op groene beleggingen. Daarnaast wordt tot dit vrijstellingsbedrag een heffingskorting van 0,7% toegepast. De Belastingdienst heeft een overzicht van erkende groenfondsen gepubliceerd.

Hoe weet je of een stichting ethisch of duurzaam is?

Door het ontbreken van strikte, internationale criteria zult u zich voor een deel zelf moeten verdiepen in de ethische inhoud van het beleggingsfonds. Het is ook cultureel bepaald: voor de een worden investeringen in bijvoorbeeld de gokindustrie niet gedaan, voor de ander lijken investeringen in de bio-industrie veel erger. Met de Sustainability Rating biedt Morningstar beleggers een hulpmiddel om te bepalen hoe duurzaam een ​​fonds is.

Duurzame Nederlandse Stichting Huizen

Morningstar plak de
Duurzaamheidsbeoordeling
In 2016 ook richting Nederlandse fondshuizen. Het maximale aantal ‘globes’ dat een fondshuis kan krijgen is 5. Theodore Gillissen scoorde het hoogst met 5. ASN volgde met 4,67. Op gezamenlijke derde plaats (nummer 4): Triodos, Double Dividend, RobecoSAM en Hof Hoorneman. Deze rating wordt verkregen door alle fondsen in het fondshuis bij elkaar op te tellen.

Is passief beleggen ethisch verantwoord?

Bij passief beleggen belegt u niet in een beheerd fonds, maar volgt u een index op de aandelenmarkt. Dit worden trackers of ETF’s genoemd. U kunt ook kiezen voor duurzame indices. De meningen verschillen over de vraag of passief beleggen ethisch is. Tegenstanders stellen dat passieve beleggers geen engagement hebben. Als duurzame belegger wilt u immers niet alleen een financieel rendement, maar ook een maatschappelijk rendement. Beleggingsfondsen praten er met bedrijven over, tegenstanders zeggen dat je de dialoog met indexbeleggen mist. Fondshuizen met trackers en ETF’s geven aan dat ze net zo goed in gesprek zijn met bedrijven en dat duurzaamheid ook voor hen een belangrijk uitgangspunt is.

Wel of niet duurzaam beleggen?

Sinds het begin van de 21e eeuw is het aantal mogelijkheden voor beleggers om hun geld te investeren in ethisch verantwoorde bedrijven enorm toegenomen. Hetzelfde geldt voor transparantie. Beleggers hoeven zich ook geen zorgen te maken over het rendement. Er is echter geen garantie dat duurzame fondsen ook daadwerkelijk alleen in duurzame bedrijven zullen beleggen. En gezien het beperkte aantal fondsen is diversificatie ook wat lastiger. Dit mag beleggers er niet van weerhouden hun geld (een deel ervan) zo ethisch en duurzaam mogelijk te beleggen.€