Betalingsverkeer in Nederland: hoe werkt het precies?
Iedereen huilt erover. Waarom is mijn geld nog niet bijgeschreven bij de ontvanger als het al lang van mij afgeschreven is? Banken houden het geld weer vast, dus ik heb de rente misgelopen! De werkweek is al lang, maar tijdens de vakantie is er helemaal niets, het is toch niet van 2019? Maar hoe wordt uw betaling precies verwerkt?
Wijzer
- Technisch verhaal
- DOEL 2
- Levertijden voor betalingstransacties
- Zijn er geen alternatieven?
- Betalingen op feestdagen
- in eigen land
- Buitenland
Technisch verhaal
Als je wilt begrijpen hoe het betalingssysteem werkt, krijg je eerst te maken met het volgende ietwat technische verhaal. Dit verhaal geldt voor elke bank in Nederland, de genoemde banken zijn voorbeelden in dit verhaal.
Betalingstransacties in uw bank
Stel, u heeft een ING-rekening en wilt een betaling doen naar een ABN AMRO-rekening. U biedt betalen aan ING aan via internetbankieren of mobiel bankieren app. Het eerste wat er gebeurt, is dat ING het door u aangeboden bedrag direct van uw rekening afschrijft. De betaling verschijnt dan als een boeking. De bank verzamelt alle betalingen die in dat uur gebeuren en stopt ze in één groot bestand. Dit bestand wordt in zijn geheel naar een systeem met de naam CSM gestuurd. CSM staat voor Clearing & Settlement Mechanism.
Ondanks dat het niet direct wordt verwerkt, schrijft ING het bedrag rechtstreeks van uw rekening af. Dit doet de bank om te voorkomen dat u ‘dubbel’ geld uitgeeft en zo op een negatief banksaldo komt te staan. Dit resulteert vaak in hoge boetes, die natuurlijk zoveel mogelijk moeten worden vermeden.
Betalingstransacties tussen banken
Het verzamelde bestand wordt vervolgens bijgeschreven op een bankrekening bij De Nederlandsche Bank. De bestanden die door alle banken worden aangeboden, worden vervolgens gescheiden om uiteindelijk alle betalingen per bank in een nieuw collectief bestand te plaatsen. Deze bestanden worden overgebracht naar het volgende systeem genaamd TARGET2. Er is ook het probleem van “trage” betalingstransacties.
Begunstigde bank
Een bestand met alle geïnde betalingen wordt vervolgens ingediend bij de ontvangende bank. ABN AMRO ontvangt dit bestand en splitst het voordat het aan elke rekening wordt toegevoegd. Hier komt ook altijd de verwerkingstijd bij. Alleen dan kan de bank het bedrag daadwerkelijk bijschrijven op de rekening van de ontvangende partij.
Tip: Bedrijven bepalen of je op tijd hebt betaald op basis van wanneer het bedrag op hun rekening is bijgeschreven. Dit wordt de boekdatum genoemd. Houd daar dus rekening mee bij het betalen! De Belastingdienst is daar een heel goed voorbeeld van. Als u de betaling in het weekend doet, omdat de laatste dag van betaling in het weekend valt, ontvangt de belastingdienst deze pas op maandag. Maandag is de betaaldatum voor de Belastingdienst.
Bron: Ethereum, Pixabay
DOEL 2
Daarom zijn banken altijd afhankelijk van TARGET2 om uw betaling te verwerken. TARGET2 vormt de kern ervan. Alleen TARGET2 is geen vierentwintig uur per dag, zeven dagen per week programma. Vanwege Europese afspraken stopt het programma ’s nachts en werkt het niet in het weekend en de meeste feestdagen. Door gebruik te maken van diensten op feestdagen, kunt u precies zien op welke dagen het systeem actief is of niet.
Daarnaast is TARGET2 ook het enige programma dat betalingen in nieuwe bestanden kan verwerken. En omdat het nog steeds technologie is, kan het ook defect raken. Omdat het programma geen directe back-up heeft, kunnen betalingen langer duren dan normaal en moet u mogelijk langer wachten voordat uw betaling is verwerkt.
In onze 24/7-economie verwachten we dat alles continu doorgaat, dus het betalingsverkeer moet ook ’s nachts en in het weekend doorgaan. De reden waarom dit niet gebeurt, is vooral te vinden in Zuid-Europa. De banken daar beschouwen nachten en weekenden als rustmomenten; dan hoef je niet te werken. Omdat deze regeling is aangenomen door de Europese Centrale Bank, gelden deze regels nu voor alle nationale banken, dus ook voor De Nederlandsche Bank. Nou, als deze bank niets doet, kunnen de andere banken in Nederland ook niets doen!
Conclusie
In de avonduren, nachten en feestdagen worden nooit betalingen uitgewisseld. Doet u dus vrijdagavond een betaling vanaf uw ING-rekening, dan wordt deze pas maandag bijgeschreven op de ABN AMRO-rekening van de ontvanger.
Levertijden voor betalingstransacties
Van bank naar bank
Zoals gezegd kost het altijd tijd om geld van de ene rekening naar de andere over te schrijven. In de overeenkomst is vastgelegd dat de banken hun best zullen doen om het gestorte bedrag binnen één werkdag op de rekening van de ontvanger te storten. Wij willen natuurlijk dat deze betalingen nog dezelfde dag worden bijgeschreven. Banken raden daarom aan om zo snel mogelijk te betalen. Het is het beste om eerder betalingen aan te bieden 14:00 uur, zodat de systemen van CSM en TARGET2 nog voldoende tijd hebben om de bestanden te verwerken en aan te bieden aan de ontvangende banken.
Op je bank
Als u een betaling doet op een rekeningnummer bij uw bank, gaat dat veel sneller. Het hele verhaal hierboven over CSM en TARGET2 gaat hier niet op. Maar het is niet zo dat het binnen de bank continu doorgaat. Banken zijn ook verplicht om rekeningen te beheren en dagelijkse totalen op te stellen. Daarom wordt vaak gesteld dat deze betalingen voor 21.00 uur moeten zijn gedaan om op dezelfde dag te kunnen boeken.
Bron: Angelolucas, Pixabay
Zijn er geen alternatieven?
Zijn er geen snellere manieren om geld van persoon A naar persoon B te krijgen? U kunt natuurlijk nog steeds contant betalen. Gewoon ouderwets geld dat van hand tot hand gaat. Maar steeds meer mensen hebben geen geld meer. Daarom proberen banken via telefoonapps mogelijkheden te bieden om op andere manieren te betalen. Zo had ING in januari 2016 TWYP ingevoerd. Dit was een app waarmee je geld kon overboeken van je TWYP-account naar de TWYP-account van iemand anders. Het nadeel hiervan was dat je allebei een ING-rekening en een TWYP-rekening moest hebben. Vanwege het lage gebruik van de app heeft ING de app in 2017 verwijderd.
Het is mogelijk om een spoedreservering te maken. Dit kan vaak via een bankkantoor en soms via internetbankieren. Op werkdagen wordt een spoedbetaling binnen 90 minuten bij de ontvanger gedaan, mits deze reservering uiterlijk 15:30 uur is gedaan. Ook hier zorgt een spoedboeking in een weekend of vakantie helaas niet voor extra snelheid.
In de eerste maanden van 2019 was het voor banken nog niet mogelijk om 24 uur per dag, zeven dagen per week betaaldiensten te openen. Gelukkig is daar sinds de zomer van 2019 verandering in gekomen met de introductie van direct betalen.
Betalingen op feestdagen
in eigen land
Tot en met 2019 waren er meerdere feestdagen waarop het betalingsverkeer niet plaatsvond. Betalingen werden geaccepteerd, maar niet verwerkt door banken. Met de introductie van Instant Payment in het voorjaar van 2019 is dat gelukkig veranderd.
Directe betaling
Dit is veranderd sinds 2019. Instant Payment zorgt ervoor dat betalingen tussen verschillende Nederlandse bankrekeningen direct worden verwerkt. Dit geldt niet alleen voor werkdagen, maar ook voor feestdagen en feestdagen waar voorheen geen facturatiesysteem bestond, zoals Kerst en Pasen! Een grote verbetering dus.
ING is eind 2018 begonnen met Direct Pay, sinds het voorjaar van 2019 werken ook banken als Rabobank en ABN AMRO met dit systeem. Ook op feestdagen en feestdagen worden betalingen tussen twee rekeningen van dezelfde bank direct verwerkt en bijgeschreven. Na de zomer van 2019 is dit uitgebreid naar alle Nederlandse banken zodat alle betalingen tussen Nederlandse rekeningen op dezelfde dag verwerkt worden, ook in het weekend, en we niet meer hoeven te wachten op ons geld.
Daarom heeft directe betaling de functie van rechtstreekse betaling overgenomen.
Buitenland
Ook het betalen in het buitenland gaat steeds sneller. Als u in 2019 ’s ochtends een betaling doet in een ander SEPA-land dat de euro heeft, kunt u ervan uitgaan dat het bedrag dezelfde dag wordt bijgeschreven.
Voor betalingen in het buitenland is er mogelijk nog steeds geen betalingsstroom vanwege vakantie, waardoor de betaling langer kan duren dan verwacht. Exacte feestdagen van andere landen vindt u op internet.
Lees verder
€